Đầu tư khoa học và chế biến sâu để nâng cao giá trị lúa gạo cho vùng Tây Nguyên (04/04/2022, 14:36)

Để đưa lúa gạo Tây Nguyên đến với thị trường trong và ngoài nước, các chuyên gia nông nghiệp cho rằng, các tỉnh Tây Nguyên cần phải đầu tư khoa học, liên kết trong xây dựng thương hiệu, đồng thời ưu tiên chế biến sâu, đa dạng hóa sản phẩm từ lúa gạo để giao thương.

Liên kết xây dựng thương hiệu

Dành nhiều thời gian khảo sát cây lúa ở nhiều vùng, trong đó có vựa lúa số 1 của cả nước- Đồng bằng sông Cửu Long, bà Võ Thị Thiên Nga- Tổng Giám đốc Cty Cổ phần xuất nhập khẩu nông sản Thiên Anh nhận thấy, ngành lúa gạo Tây Nguyên bị trở ngại về hạ tầng giao thông, vùng trồng nhỏ lẻ, chưa có các nhà máy sơ chế quy mô, hiện đại, đáp ứng yêu cầu xuất khẩu.

Cán bộ Trạm Khuyến nông huyện Ea H'leo (giữa) cùng người dân đánh giá hiệu quả của Mô hình lúa lai Bio 404 xã Ea Hiao (6)

 Các đơn vị xuất khẩu gạo ở phía Nam thường thu mua, vận chuyển lúa ở Tây Nguyên về địa phương sơ chế, đóng gói dẫn đến, lúa gạo khu vực này không có thương hiệu. Vậy nên, các đơn vị sản xuất lúa gạo Tây Nguyên cần liên kết, tạo ra vùng nguyên liệu đủ lớn, canh tác theo quy trình khoa học, tạo dựng chất lượng, tiến đến xây dựng thương hiệu, mới nâng cao giá trị cây lúa- bà Nga chia sẻ.

Theo đại diện Công ty Thiên Anh, trong khi chờ các chủ trương lớn ở tầm vĩ mô của Đảng và Nhà nước tiếp tục đầu tư, hỗ trợ nông nghiệp Tây Nguyên thì mỗi vùng trồng không có giải pháp nào khả thi hơn cho mục tiêu nâng cao giá trị lúa gạo, bằng cách tận dụng các ưu thế về nguồn nước, thổ nhưỡng, khí hậu, kết hợp với đơn vị thương mai để xây dựng thương hiệu lúa gạo đặc sản. Có thể không lớn lắm nhưng đạt các tiêu chí dinh dưỡng và giá trị cao, bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm, có thể chào bán vào các thị trường cao cấp, theo cách các Hợp tác xã năng động như Thăng Bình (huyện Krông Bông, Đắk Lắk), Hợp tác xã Buôn Choah (huyện Krông Nô, Đắk Nông) đang triển khai.

Tại Hội thảo nhiều chuyên gia và thương nhân kinh doanh lúa gạo nhận định rằng, hạt lúa trồng trên Tây Nguyên đạt chất lượng rất tốt, rất ngon. Thế nhưng, với tổng số gần 247 nghìn hecta lúa nước, thu hoạch được hơn 1,4 triệu tấn lúa trong năm 2021 vừa qua, số nhãn hàng gạo Tây Nguyên xây dựng thành công thương hiệu cho vùng trồng vẫn vô cùng ít ỏi. Lượng gạo Tây Nguyên vươn ra thị trường thế giới càng hiếm hoi hơn. Giá trị gia tăng của lúa gạo trên ở Tây Nguyên nói chung và Đắk Lắk nói riêng chưa cao, bà con nông dân vẫn chưa được hưởng lợi nhiều.

Đầu tư cho khoa học và chế biến sâu

Có mặt khảo sát tại địa bàn huyện Ea Kar, kỹ sư Hồ Quang Cua, “cha đẻ” của giống lúa ST25 cho gạo thơm ngon nức tiếng của Việt Nam và thế giới chia sẻ, đã nhiều lần khảo sát điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu và đánh giá rất kỹ vựa lúa tại các tỉnh Tây Nguyên. Theo ông Cua, lúa gạo ở Tây Nguyên cho năng suất, chất lượng ngon và hương vị đặc biệt rất có tiềm năng xuất khẩu. Tuy nhiên, khu vực này còn nhiều hạn chế về mặt kỹ thuật, sản xuất manh mún, ít áp dụng khoa học vào sản xuất, chế biến sau thu hoạch dẫn đến chất lượng không đồng đều, chưa tạo được thương hiệu riêng.

Mô hình lúa tím thảo dược trồng tại huyện Lắk

Còn giáo sư Bùi Chí Bửu, Nguyên Viện trưởng Viện lúa Đồng bằng Sông Cửu Long cho hay: “Tây Nguyên đã có một nền văn minh cây lúa từ trước cây cà phê. Tuy vậy, do dặc thù địa hình của địa phương không thể phát triển những cánh đồng lớn. Do đó, chúng ta cần xây dựng “mô hình nhỏ” nhưng công nghệ lớn. Chúng ta phải đầu tư khoa học vào mới có sự khác biệt. Thí dụ gạo cho người bị tiểu đường, gạo cho người bị huyết áp. Đấy nếu chúng ta theo hướng thực phẩm chức năng chế biến theo hướng đáp ứng như cầu thị hiếu thị trường của thế giới thì mới có sự khác biệt của gạo Tây Nguyên so với gạo Đồng bằng Sông Cửu Long và đủ sức cạnh tranh với sản phẩm cùng loại trên thị trường thế giới”.

Giáo sư Bùi Chí Bửu cho rằng, ngành hàng lúa gạo đang chuyển đổi tư duy "sản xuất nông nghiệp" sang "kinh tế nông nghiệp" - một thách thức của mô hình nông hộ nhỏ và phân tán. Sự kiện gạo Việt có mặt tại những siêu thị khó tính ở châu Âu là kết quả vô cùng khích lệ, tuy số lượng còn nhỏ so với thị trường lớn là Trung Quốc, Philippines. Để nâng cao giá trị lúa gạo, yêu cầu đầu tiên đối với tỉnh Đắk Lắk là phải sản xuất gạo hàng hóa theo chuỗi giá trị, ứng dụng kinh tế số và kỹ thuật canh tác tiên tiến.

Chuyên gia nông nghiệp khảo sát vùng trồng tại huyện Eakar

Đắk Lắk không thể phát triển cánh đồng lớn, mà "mô hình nhỏ" nhưng quy trình công nghệ cải tiến "lớn", đó là tiếp cận kỹ thuật canh tác tiên tiến, kinh tế số. Cánh đồng nhỏ nhưng tập trung, theo mô hình liên kết bền vững trên cơ sở chuỗi giá trị của ngành hàng lúa gạo. Mấu chốt là giải quyết được hài hòa lợi ích trong liên kết giữa nhà nông và nhà doanh nghiệp, liên kết giữa ngân hàng và nhà doanh nghiệp sản xuất lúa. Ngoài giải pháp trên, theo Giáo sư Bùi Chí Bửu, để nâng cao giá trị ngành hàng lúa gạo thì cần phải đa dạng hóa sản phẩm gạo, đa dạng hóa thị trường tiêu thụ...

Tiến sỹ Lê Đăng Khoa, Viện Khoa học Nông lâm nghiệp Tây Nguyên (WASI), cho rằng để nâng cao giá trị lúa gạo vùng Tây Nguyên nói chung và Đắk Lắk nói riêng cần tập trung thực hiện đồng bộ các nhóm giải pháp như tổ chức sản xuất, liên kết theo chuỗi, thu hút doanh nghiệp; nâng cao năng lực cho người sản xuất lúa gạo; phát triển thương hiệu, sản phẩm có chứng nhận chất lượng; hỗ trợ ứng dụng khoa học và công nghệ...

Theo đó, tỉnh Đắk Lắk cần đẩy mạnh tập huấn, chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật cho nông dân để nâng cao như kỹ thuật 3 giảm, 3 tăng; 1 phải 5 giảm; sản xuất lúa theo quy trình GAP, hữu cơ; đẩy nhanh ứng dụng cơ giới hoá trong sản xuất lúa để giảm thất thoát sau thu hoạch, tăng hiệu quả sản xuất, giảm giá thành và tăng thu nhập cho nông dân. Hỗ trợ hợp tác xã nông nghiệp để xây dựng áp dụng quy trình canh tác bền vững và đăng kí, áp dụng các quy trình canh tác để có chứng nhận chất lượng như chứng nhận VietGAP, tiến tới chứng nhận lúa gạo hữu cơ.

Bên cạnh đó, tỉnh cần đẩy mạnh xây dựng thương hiệu sản phẩm để tăng giá bán sản phẩm; quản lý và khai thác tốt chứng nhận chỉ dẫn địa lý lúa gạo làm công cụ để quản lý diện tích, quy hoạch vùng nguyên liệu và liên kết vùng, xây dựng các cụm chế biến gắn với các vùng nguyên liệu lúa gạo tập trung, với hỗ trợ xây dựng hạ tầng cơ sở đồng bộ để thu hút doanh nghiệp đầu tư vào sản xuất, chế biến nhằm gia tăng giá trị sản phẩm gạo...

Đắk Lắk có hơn 100.000 héc ta lúa, chiếm khoảng gần 35% diện tích gieo trồng cây hàng năm của tỉnh tập trung ở huyện Ea Kar, Ea Súp, Krông Bông, Lắk... Sản xuất lúa của Đắk Lắk đứng đầu khu vực Tây Nguyên. Sản lượng hàng năm 750.000 tấn, năng suất bình quân đạt 67,1 tạ/ha đứng đầu khu vực và đứng thứ 2 so với cả nước (sau Phú Yên 71,1 tạ/ha); cao hơn 8,4 tạ/ha so với năng suất bình quân cả nước (năng suất lúa bình quân cả nước là 58,7 tạ/ha). Hầu hết các vùng trồng lúa sử dụng giống lúa chất lượng cao, cs thể xuất khẩu như ST 24, ST 25, OM4900, HT1, OM5451…

Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Đắk Lắk Đỗ Xuân Dũng, đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững đến năm 2020, định hướng đến năm 2030, tỉnh Đắk Lắk duy trì đảm bảo diện tích gieo trồng lúa 97.000 ha lúa/năm.

Thời gian tới, ngành nông nghiệp của tỉnh sẽ hướng dẫn bà con tăng cường sử dụng giống lúa chất lượng; tập trung xây dựng mô hình sản xuất lúa theo tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ nhằm tăng năng suất, chất lượng và hiệu quả phù hợp với điều kiện của từng địa phương. Cùng với đó, để nâng cao giá trị sản phẩm lúa gạo, tỉnh Đắk Lắk cũng đẩy mạnh cơ chế liên kết hợp tác 4 nhà trong sản xuất, chế biến, tiêu thụ, tăng cường áp dụng cơ giới hoá vào các khâu sản xuất, chế biến, tiêu thụ; chú trọng xây dựng nhãn hiệu, quảng bá gạo chất lượng cao... ở một số địa phương trong tỉnh.

 

Kim Bảo

CỔNG THÔNG TIN ĐIỆN TỬ TỈNH ĐẮK LẮK

Giấy phép số 99/GP-TTĐT do Cục QL Phát thanh Truyền hình và Thông tin Điện tử cấp ngày 14/05/2010

Cơ quan chủ quản: Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Lắk

Cơ quan thường trực: Văn phòng UBND tỉnh - 09 Lê Duẩn - Tp.Buôn Ma Thuột - Đắk Lắk. SĐT: 0262.859.9699 Email: banbientap@daklak.gov.vn hoặc congttdtdaklak@gmail.com

Ghi rõ nguồn tin "http://daklak.gov.vn" khi phát hành lại các thông tin từ Cổng TTĐT này

Chung nhan Tin Nhiem Mang ipv6 ready