Dự án “Thiết kế, chế tạo máy hút dịch chanh dây bán tự động” của nhóm học sinh Trường THCS và THPT Đông Du (TP. Buôn Ma Thuột) đã xuất sắc đạt giải Nhất tại Cuộc thi Khoa học kỹ thuật cấp quốc gia dành cho học sinh trung học năm học 2021-2022 (được tổ chức từ ngày 25 đến 27/3) và lọt vào top các dự án đại diện của Việt Nam tham gia Hội thi khoa học kỹ thuật Quốc tế năm 2022 được tổ chức tại Hoa Kỳ vào tháng 5/2022.

Dự án “Thiết kế, chế tạo máy hút dịch chanh dây bán tự động” được thực hiện bởi hai em học sinh là Vi Thị Thu Hà (lớp 11A1) và Đào Huỳnh Duy An (lớp 12A5), được lên ý tưởng từ thực tiễn cuộc sống là mong muốn giải quyết bài toán trong sản xuất nước ép chanh dây cho người dân Đắk Lắk nói riêng và khu vực Tây Nguyên nói chung.

Nhóm tác giả giới thiệu về dự án

Sinh ra và lớn lên trong một gia đình vùng sâu ở xã Ea Ô, huyện Ea Kar, em Vi Thị Thu Hà đã quen thuộc với đời sống nông thôn, sản xuất nông nghiệp tại địa phương. Chứng kiến bà con nông dân còn lao động thủ công, hiệu suất chưa cao nên cô gái vùng quê luôn nuôi dưỡng ý tưởng phải chế tạo ra những loại máy móc để giải phóng sức lao động của nông dân và nâng cao hiệu quả sản xuất. Em Vi Thị Thu Hà chia sẻ: “Quá trình nghiên cứu, chế tạo máy mất nhiều tháng và do ảnh hưởng của dịch COVID-19, hạn chế đi lại nên chúng em gặp rất nhiều khó khăn. Tuy nhiên, được sự hỗ trợ từ phía giáo viên hướng dẫn, nhà trường cùng sự quyết tâm của các thành viên, nhóm đã vượt qua mọi khó khăn để hoàn thành sản phẩm dự thi với kết quả ngoài sự mong đợi”.

Hiện nay, các cơ sở chế biến chanh dây vẫn còn sử dụng phương pháp tách dịch chanh dây thủ công mất nhiều thời gian, công sức nhưng hiệu quả lao động thấp, trong khi đó hệ thống tách dịch chanh dây bằng phương pháp ép dập có chi phí cao, dịch chanh dây bị chát do lẫn tạp chất của vỏ. Do đó, việc lập trình chế tạo máy hút dịch chanh dây bán tự động có nhiều ưu thế như: Máy có thể liên kết và điều khiển bằng phần mềm quản lý; cắt chiết được 60kg quả chanh dây/giờ, hiệu suất hút sạch dịch chanh dây đạt từ 95-98%; đảm bảo chất lượng dịch chanh dây sau khi hút không lẫn tạp chất của vỏ. Đặc biệt chi phí tạo ra chiếc máy chỉ khoảng 5 triệu đồng, rẻ hơn rất nhiều so với các máy móc cùng chức năng trên thị trường hiện nay.

Để Dự án “Thiết kế, chế tạo máy hút dịch chanh dây bán tự động” được ứng dụng rộng trong sản xuất và đạt hiệu quả cao hơn, em Đào Huỳnh Duy An cho biết, hiện nay máy hút dịch chanh dây bán tự động đang phiên bản nguyên mẫu. Do đó, để đạt những kết quả cao hơn, trong tương lai phải có những cải tiến để máy hoạt động tự động hoàn toàn và phù hợp với từng quy mô sản xuất của các cơ sở. Đặc biệt, cần ứng dụng thêm trí tuệ thông minh nhân tạo để phân loại được chất lượng chanh dây, loại bỏ được những trái bị hư hại sâu bệnh trước khi hút dịch nhằm ra sản phẩm chất lượng và tăng hiệu suất lao động.

Xác định Cuộc thi khoa học kỹ thuật là sân chơi bổ ích dành cho học sinh yêu thích nghiên cứu khoa học, thầy Trần Ngọc Quang - Phó Hiệu trưởng Trường THCS và THPT Đông Du cho biết, thời gian qua, nhà trường luôn đổi mới phương pháp dạy học nhằm hình thành tính năng động, sáng tạo, khả năng vận dụng kiến thức lý thuyết vào thực tiễn cuộc sống của học sinh. Thành tích từ Dự án “Thiết kế, chế tạo máy hút dịch chanh dây bán tự động” đã khẳng định trí tuệ, sức sáng tạo của học sinh trong nghiên cứu khoa học kỹ thuật. Thời gia tới, nhà trường sẽ tiếp tục hỗ trợ tối đa cho nhóm dự án tham gia Hội thi khoa học kỹ thuật Quốc tế năm 2022 được tổ chức tại Hoa Kỳ để các em có những điều kiện thuận lợi nhất khi tham gia ở “sân chơi” lớn hơn. Nhà trường cũng sẽ hỗ trợ để kết nối với các chuyên gia, đơn vị để có thêm những tư vấn, phản biện nhằm hoàn thiện về mặt ý tưởng cũng như hiệu quả hoạt động của máy giúp phù hợp với thực tiễn sản xuất và có thể ứng dụng rộng rãi trong tương lai gần.