Ngày 22/2, Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổ chức Hội thảo tham vấn ý kiến về Báo cáo đánh giá môi trường chiến lược (ĐMC) quy hoạch tỉnh Đắk Lắk thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Toàn cảnh Hội thảo. Ảnh: MPI

Tham dự Hội thảo có ông Đinh Thanh Tâm, Phó Vụ trưởng Vụ Quản lý quy hoạch, Bộ Kế hoạch và Đầu tư; ông Đinh Xuân Hà, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Đắk Lắk; đại diện các bộ, ngành là thành viên Hội đồng thẩm định, các ủy viên phản biện và các chuyên gia, nhà khoa học có kinh nghiệm trong lĩnh vực môi trường.

Ông Đinh Xuân Hà cho biết, thực hiện Quyết định số 915/QĐ-TTg ngày 30/6/2020 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt nhiệm vụ lập quy hoạch tỉnh Đắk Lắk thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, tỉnh đã triển khai lập đồng thời quy hoạch tỉnh và Báo cáo ĐMC.

Thực hiện theo quy định, tỉnh Đắk Lắk tổ chức tham vấn ý kiến các chuyên gia, nhà khoa học về đánh giá môi trường, các cơ quan trung ương và lấy ý kiến rộng rãi cộng đồng dân cư. Đồng thời mong muốn, thông qua Hội thảo sẽ nhận được nhiều ý kiến, đóng góp quý báu của các chuyên gia, nhà khoa học để tỉnh hoàn thiện Báo cáo ĐMC trong thời gian sớm nhất, đảm bảo đạt chất lượng cao.

Theo Báo cáo ĐMC quy hoạch tỉnh Đắk Lắk thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, quan điểm, mục tiêu về bảo vệ môi trường được tỉnh lựa chọn đều phù hợp với một số định hướng, chiến lược lớn của đất nước như Nghị quyết số 136/NQ-CP ngày 25/9/2020 của Chính phủ về phát triển bền vững, Chiến lược Bảo vệ môi trường quốc gia đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030,…

Về vấn đề môi trường chính, Báo cáo đưa ra các vấn đề về suy giảm tài nguyên và chất lượng nước; suy giảm chất lượng môi trường do gia tăng chất thải rắn; suy giảm chất lượng không khí; ô nhiễm và suy thoái môi trường đất; suy giảm tài nguyên thiên nhiên và đa dạng sinh học; biến động môi trường xã hội.

Báo cáo cũng dự báo xu hướng của các vấn đề môi trường chính trong trường hợp không thực hiện quy hoạch tỉnh (Phương án 0) và trong trường hợp thực hiện quy hoạch tỉnh. Cụ thể, thực hiện quy hoạch tỉnh sẽ tạo ra tác động tích cực về kinh tế - xã hội cho tỉnh, cho vùng Tây Nguyên và cả nước như nâng cao mức sống dân cư, giải quyết nhiều vấn đề về xã hội, sức tải lãnh thổ được mở rộng do chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi phù hợp.

Phát biểu tại Hội thảo, ông Đinh Thanh Tâm cho biết, thực hiện Luật Quy hoạch và Luật Bảo vệ môi trường, tỉnh Đắk Lắk đã lập hồ sơ quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 và xây dựng đồng thời Báo cáo ĐMC theo đúng quy định, trình cơ quan thường trực Hội đồng thẩm định tỉnh xem xét, cho ý kiến.

Để hồ sơ quy hoạch tỉnh đạt chất lượng, ông Đinh Thanh Tâm đề nghị các chuyên gia, nhà khoa học có ý kiến với Báo cáo ĐMC của quy hoạch tỉnh Đắk Lắk về kết quả, phạm vi thực hiện đánh giá môi trường chiến lược; các nội dung của quy hoạch có tác động đến môi trường; phương pháp đánh giá môi trường được áp dụng; kết quả nhận dạng các vấn đề môi trường chính; sự phù hợp trong định hướng bảo vệ môi trường và các kiến nghị khác.

Tham gia ý kiến, các chuyên gia đánh giá cao Báo cáo ĐMC quy hoạch tỉnh Đắk Lắk thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã tuân thủ các quan điểm, định hướng, mục tiêu bảo vệ môi trường và phát triển bền vững của Đảng và Chính phủ đề ra; bám sát Thông tư số 02/2022/TT-BTNMT quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Bảo vệ môi trường.

Đồng thời đề nghị tỉnh Đắk Lắk đưa ra mục tiêu cụ thể của từng giải pháp duy trì xu hướng tích cực, hạn chế, giảm thiểu xu hướng tiêu cực của các vấn đề môi trường chính, đặc biệt thực hiện theo kế hoạch quản lý chất lượng môi trường không khí; phân tích, so sánh sự thay đổi của các thành phần môi trường chính trong giữa phương án 0 và phương án thực hiện hiện quy hoạch để xác định rõ sự phù hợp khi thực hiện quy hoạch tỉnh; xác định phạm vi của đánh giá môi trường chiến lược với hành lang các tỉnh tiếp giáp và vùng biên giới như Đắk Nông, Phú Yên, Lâm Đồng.

Các chuyên gia cho rằng, việc quy hoạch tỉnh Đắk Lắk thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 là cần thiết nhằm đáp ứng mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của Tỉnh. Triển khai thực hiện quy hoạch không thể tránh khỏi việc tác động đến môi trường và những tác động xã hội. 

Phương án phát triển trong dự án Quy hoạch Tỉnh đã được nghiên cứu trên cơ sở phân tích các nguồn lực, lợi thế, cũng như hạn chế của Tỉnh, vì vậy phương án phát triển được đề ra có tính khả thi. Khi quy hoạch này được thực hiện, đòi hỏi các cơ quan quản lý, các nhà đầu tư phải chú trọng thực hiện đầy đủ tất cả các giải pháp giải quyết các vấn đề môi trường đã được đề ra trong báo cáo ĐMC.

Bên cạnh đó, phải đặc biệt chú trọng đến công tác nâng cao năng lực quản lý môi trường cho các cơ quan quản lý theo chức năng. Đảm bảo nguồn vốn đầu tư cho công tác bảo vệ môi trường hàng năm.

Theo đơn vị tư vấn đánh giá ĐMC, quy hoạch tỉnh Đắk Lắk sẽ tạo ra tác động tích cực về kinh tế - xã hội cho tỉnh, cho vùng Tây Nguyên và cả nước, như: Nâng cao mức sống dân cư, thu nhập, việc làm, văn hóa cho nhân dân địa phương; giải quyết nhiều vấn đề xã hội; sức tải lãnh thổ được mở rộng do chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi phù hợp.

Đơn vị tư vấn nhấn mạnh, khi triển khai thực hiện Quy hoạch, cần hết sức lưu ý đến các giải pháp để giảm thiểu các tác động tích lũy tiêu cực, trong đó cần đặc biệt chú trọng đến các vấn đề: Ô nhiễm và suy thoái chất lượng đất; áp lực gia tăng chất thải rắn; suy thoái các hệ sinh thái và suy giảm đa dạng sinh học; suy giảm trữ lượng và chất lượng nước mặt, nước dưới đất; giảm chất lượng môi trường do ô nhiễm không khí; biến động mỗi trường xã hội. Các vấn đề khác cũng cần được quan tâm thỏa đáng như: Bảo vệ cảnh quan thiên nhiên, bảo vệ chất lượng không khí, đặc biệt là giao thông.

Về tác động của quy hoạch tới sắp xếp không gian các ngành khác, nhóm chuyên gia đánh giá ĐMC cho rằng, cần bổ sung về nội dung quy hoạch khu bảo tồn thiên nhiên; hạ tầng thu gom, xử lý chất thải (theo hướng dẫn của Tổ chức hàng không dân dụng quốc tế - ICAO), thì không khuyến khích việc quy hoạch và xây dựng các bãi rác hoặc nhà máy xử lý, khu vực thu gom rác thải quanh cảng hàng không.

Thành phố Buôn Ma Thuột đang triển khai cơ chế đặc thù phấn đấu trở thành đô thị trung tâm vùng Tây Nguyên.

Việc thiết lập các khu bảo tồn thiên nhiên trong khu vực lân cận cảng hàng không, sân bay có thể tạo ra yếu tố hấp dẫn mạnh đối với các loài chim, động vật hoang dã. Vì vậy, không quy hoạch bãi rác, xây dựng nhà máy xử lý rác thải hoặc khu vực thu gom rác thải trong phạm vi 13 km quanh vị trí cảng hàng không Buôn Ma Thuột. Đối với khu vực bảo tồn thiên nhiên gần cảng hàng không, sân bay, cần nghiên cứu và di dời tới vị trí xa nhất có thể đúng theo hướng dẫn của ICAO.

Bên cạnh đó, cần cấm hoạt động khai thác khoáng sản sông Krông Nô tại khu vực giáp ranh 2 tỉnh Đắk Lắk với Đắk Nông. Đặc biệt, cần phân tích và làm rõ ảnh hưởng, tác động và các giải pháp về bảo tồn, phát huy bản sắn văn hóa dân tộc, xóa đói giảm nghèo vùng dân tộc thiểu số.

Cùng với đó, cần hiện đại hóa công nghệ để giảm thiểu hao phí nhiên liệu, tài nguyên. Thực hiện việc chuyển giao và áp dụng tiến bộ khoa học, kỹ thuật về nông nghiệp, nông thôn nhằm tăng năng suất lao động. Đẩy mạnh công tác xã hội hóa và bảo vệ môi trường, xây dựng hệ thống cảnh báo thiên tai. Xây dựng kế hoạch hành động tăng trưởng xanh và phát triển bền vững.

Các vấn đề môi trường từ chất thải rắn, đặc biệt là chất thải nguy hại cần phải có ý thức và trách nhiệm trong việc giảm phát sinh và hạn chế ảnh hưởng của chất thải rắn gây ra. Vấn đề công nghệ xử lý và quản lý chất thải rắn cần được quan tâm đặc biệt.