Qua 15 năm triển khai, phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” (Phong trào) đã thực sự là cuộc vận động lớn, thu hút rộng rãi cả hệ thống chính trị và tầng lớp nhân dân tham gia, góp phần quan trọng vào công tác bảo tồn, xây dựng đời sống văn hóa lành mạnh, tiến bộ, huy động nguồn lực đầu tư cơ sở hạ tầng, thúc đẩy kinh tế - xã hội của tỉnh ngày càng phát triển.

Phát huy được nội lực của nhân dân

Từ năm 2000, Phong trào này đã được các cấp chính quyền địa phương lồng ghép, gắn kết với các chính sách, chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước nhằm không ngừng nâng cao đời sống kinh tế, văn hóa-xã hội cho người dân, nhất là vùng nông thôn đang trên đà thực hiện có hiệu quả Chương trình xây dựng nông thôn mới hiện nay. Theo Ban Chỉ đạo Phong trào tỉnh, trong 15 năm qua (2000-2015) đã có hơn 650.000 m2 đất được các hộ dân trên địa bàn hiến tặng để xây dựng các công trình hạ tầng thiết yếu tại vùng nông thôn nhằm đáp ứng nhu cầu sản xuất và thụ hưởng dân sinh tại chỗ; tổng số tiền đóng góp của người dân là hơn 817 tỷ đồng và khoảng 89.000 ngày công lao động để chung sức cùng Nhà nước xây dựng dựng nông thôn mới.

Nhiều giá trị văn hoá truyền thống được tỉnh quan tâm bảo tồn và phát huy.

Có thể nói Phong trào đã tạo nên sức bật mới, thu hút sự quan tâm của toàn xã hội. Nhờ vậy hầu hết các xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh khi bắt tay triển khai, thực hiện các chương trình, mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương đều nhận được sự ủng hộ, đồng thuận của người dân. Chẳng hạn như các chương trình: Đoàn kết xây dựng đời sống kinh tế ổn định và phát triển, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, chăm lo sự nghiệp giáo dục, sức khỏe cho toàn dân; xây dựng môi trường - cảnh quan bền vững, sạch đẹp… đạt được những kết quả bước đầu khả quan là nhờ sức dân được tập hợp, phát huy thông qua nhiều hoạt động đa dạng, phong phú của phong trào. Từ sự đồng thuận, hưởng ứng tích cực đó giữa người dân, chính quyền đã tạo được cơ sở vững chắc để thực hiện phong trào ngày một sâu rộng, hiệu quả hơn. Đến nay toàn tỉnh đã có 103/152 xã đăng ký xây dựng đạt chuẩn văn hóa Chương trình xây dựng nông thôn mới, trong đó có 19 xã đã được công nhận; 32/32 phường, thị trấn đăng ký xây dựng đạt chuẩn văn minh đô thị, trong đó có 6 phường, thị trấn được công nhận.

Với thành phố Buôn Ma Thuột, trên cơ sở lợi thế về cơ sở hạ tầng, Phong trào được thành phố xác định tập trung chỉ đạo vào nội dung xây dựng xã đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới, phường đạt chuẩn văn minh đô thị. Ông Đoàn Văn Thống – Trưởng Phòng Văn hoá Thông tin thành phố Buôn Ma Thuột, Phó Ban Chỉ đạo Phong trào thành phố chia sẻ, năm 2012 địa bàn thành phố có 08/08 xã đăng ký xây dựng xã đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới. Đến nay thành phố đã công nhận 5 xã đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới ( xã Hòa Thuận, xã Ea Tu, xã Ea Kao, xã Hòa Xuân, xã Hòa Thắng). Việc thực hiện xây dựng gia đình văn hoá, năm 2001 tỷ lệ gia đình văn hóa trên địa bàn thành phố chỉ đạt 45% đến năm 2015 gia đình văn hóa đạt 90% vượt so với chỉ tiêu HĐND thành phố giao. Một số đơn vị có tỷ lệ hộ gia đình văn hóa ở mức khá cao như: phường Thắng Lợi 95%, phường Thống Nhất 95%, phường Tân Thành 94%, phường Tự An 92%, xã Hòa Xuân 91%. …. Việc bình xét thôn, buôn, tổ dân phố hàng năm được tiến hành đúng quy trình, năm 2011 tỷ lệ thôn, buôn, tổ dân phố chỉ đạt 24% đến năm 2015 tỷ lệ thôn, buôn, tổ dân phố văn hóa đạt 85% (tăng 61%). Thông qua phong trào này đã phát huy được vai trò tự quản, ý thức chủ động, tích cực của cộng đồng, đặc biệt là tinh thần đoàn kết tương thân tương ái trong việc nâng cao chất lượng cuộc sống của mỗi gia đình và cộng đồng dân cư.

Đối với công tác xã hội hoá, Phong trào không chỉ dừng lại ở việc người dân đóng góp xây dựng hệ thống giao thông mà đã được nhân rộng đến các thiết chế văn hoá phục vụ sinh hoạt đời sống tinh thần song hành với phát triển kinh tế, bà Võ Thị Sen – Phó Chủ tịch UBND xã Ea Ô – huyện Ea Kar cho biết, nhờ làm tốt công tác tuyên truyền, vận động và gắn kết với Phong trào cả nước chung tay xây dựng nông thôn mới, nhân dân trong xã tự đóng góp kinh phí xây dựng nhà văn hoá, khu thể thao đạt chuẩn với diện tích 9.000 m2, xây mới 09 công trình, 11 nhà văn hoá thôn, buôn. Nhờ đó, phong trào sinh hoạt văn hoá, văn nghệ của xã luôn dẫn đầu huyện Ea Kar nhiều năm qua. Đến nay toàn xã có 19/21 thôn đạt chuẩn văn hoá, chiếm tỷ lệ 90%.

Đoàn viên huyện Krông Ana giúp dân làm đường giao thông nông thôn

Ngày nay, bên cạnh sự đóng góp của nguồn lực từ nhân dân, thành công của Phong trào toàn tỉnh cũng phải kể đến vai trò của tổ chức đoàn thể điển hình trong việc huy động mọi nguồn lực như các cấp Hội (Nông dân, Phụ nữ, Cựu chiến binh, Đoàn thanh niên), các huyện Ea Kar, Lắk, Cư M’gar, Krông Năng, Krông Búk, Krông Bông, thị xã Buôn Hồ và TP. Buôn Ma Thuột… Nhờ đó trong năm 2015, toàn tỉnh đã huy động trên 107 tỷ đồng để hỗ trợ xây dựng mới 2.184 nhà Đại đoàn kết, sửa chữa và cải tạo lại khoảng 16.000 căn nhà dột nát theo Quyết định 167/2008/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, mua bò sinh sản tặng hộ nghèo và giúp đỡ cho trên 2.500 hộ khó khăn vay vốn để phát triển sản xuất, thoát nghèo bền vững.

Giải pháp nâng cao chất lượng Phong trào

Tại Hội nghị tổng kết 15 năm thực hiện Phong trào vừa qua, bà H’Yim Kđoh – Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng Ban Chỉ đạo Phong trào nhấn mạnh: Giai đoạn 2000-2015, Phong trào đã gặt hái thành tựu trong nhiều hoạt động, trong đó nổi bật là nội dung xây dựng gia đình văn hóa và giúp nhau xóa đói, giảm nghèo. Để phong trào đi vào chiều sâu và hiệu quả, Ban Chỉ đạo Phong trào tỉnh sẽ triển khai thành lập Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo của tỉnh, huyện theo hướng dẫn của Trung ương và tổ chức tập huấn cho đội ngũ làm công tác văn hoá các cấp. Việc kiện toàn, củng cố và nâng cao hiệu quả hoạt động sẽ tập trung nâng cao năng lực đối với Ban vận động ở các Khu dân cư.

Trong công tác tuyên truyền và vận động, Ban Chỉ đạo các cấp cần bám sát Đề án Truyền thông về phát triển Phong trào do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt nhằm nhân rộng mô hình gia đình, thôn, buôn văn hoá, xã đạt chuẩn và xây dựng kế hoạch hành động cụ thể phù hợp từng đối tượng, địa phương để nâng cao chất lượng của Phong trào, qua đó củng cố niềm tin của người dân với Đảng, chính quyền, các đoàn thể chính trị - xã hội ở địa phương; tạo sự đồng thuận trong xã hội nhằm thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội trong thời gian qua, cũng như những năm tiếp theo.         

Giám đốc Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch trao Bằng khen của UBND tỉnh cho tập thể có nhiều đóng góp cho Phong trào.

Hiện nay, UBND tỉnh đang đề nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch khen thưởng cho cá nhân, tập thể có đóng góp tích cực cho Phong trào và tiếp tục duy trì và tăng mức hỗ trợ từ Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới đối với các chỉ tiêu về văn hóa để các địa phương xây dựng thiết chế văn hóa và trang, thiết bị để tổ chức hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao ở cơ sở. Tuy nhiên, để Phong trào thực sự phát huy hiệu quả chính quyền các cấp cần tăng cường công tác hướng dẫn, kiểm tra, phúc tra  các nội dung xây dựng đời sống văn hoá cơ sở, siết chặt và nâng cao các tiêu chuẩn bình xét các danh hiệu đạt chuẩn văn hoá. … Bà H’Yim Kđoh cho biết thêm.