Những năm qua, nông dân trên địa bàn xã Ea Riêng, huyện M’Đrắk đã có nhiều giải pháp nhằm tăng diện tích các loại cây trồng ngắn ngày vào sản xuất, đặc biệt là xen canh trên diện tích cây công nghiệp như cà phê, sầu riêng, bơ… Từ đó giúp nông dân có thể tăng hệ số sử dụng đất và giá trị kinh tế trên cùng diện tích.

Đến xã Ea Riêng, huyện M’Đrắk vào thời điểm này, là lúc người dân nơi đây đang tập trung thu hoạch các loại cây trồng vụ Hè Thu và chăm sóc cây trồng vụ Thu Đông. Những rẫy cà phê già cỗi, trơ cành trước đây đã được thay thế bằng giống mới, cây đã bén đất, xanh tốt. Điều đặc biệt trên diện tích cà phê tái canh này là màu xanh mượt của những nương ngô, đậu đỗ, khoai lang.

Chúng tôi ghé thăm rẫy cà phê nhận khoán từ Nông trường 715A của gia đình chị Lê Thị Thu ở thôn 9, xã Ea Riêng. Trên 05 sào đất trồng cà phê tái canh, sau khi xuống giống 550 cây cà phê vào tháng 8 vừa qua, chị Thu tận dụng diện tích giữa các luống, hàng để xen canh trồng vụ ngô. Trên diện tích này, gia đình chị Thu trồng được khoảng 2,5 sào ngô, sau khi trừ chi phí đầu tư giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật… gia đình có thể thu lãi 2-3 triệu đồng. Chị Thu cho biết, trồng ngô xen canh mặc dù thu hoạch không cao nhưng có nhiều ưu điểm là tiết giảm công chăm sóc, làm cỏ cho cây trồng chính là cà phê, giữa ẩm cho đất, tăng độ tơi xốp sau khi tận dụng cây đã thu hoạch để bón cho đất. Mỗi năm, gia đình chị có thể trồng xen canh 02 vụ ngô, đậu trên cùng diện tích đất này giúp cải thiện thu nhập đáng kể.

Theo tìm hiểu, phương pháp trồng xen canh các loại cây trồng trên diện tích trồng cây công nghiệp lâu năm ở Ea Riêng được người dân thực hiện từ nhiều năm nay và ngày càng được nhân rộng. Mục đích của việc trồng xen canh vừa để che bóng mát, giữ ẩm đất và giảm bớt công làm cỏ cho cây công nghiệp dài ngày, mặt khác tăng thu nhập để “lấy ngắn nuôi dài”, từng bước nâng cao nhận thức của người dân trong sản xuất, chăm sóc cây trồng, tận dụng đất và điều kiện khí hậu địa phương để từ đó tăng hệ số sử dụng đất, năng suất, sản lượng và thu nhập từ nông nghiệp. Đây cũng là hướng sản xuất giúp bà con từng bước thoát khỏi đói nghèo, bởi thực tế xã Ea Riêng có diện tích đất sản xuất hàng năm chỉ trên 1.853 ha, trong đó có 796 ha cây hàng năm và 1.057 ha cây lâu năm. Do diện tích đất chủ yếu là của Công ty cà phê 715A (chiếm khoảng 43% diện tích đất toàn xã), nên đất canh tác của người dân địa phương rất ít. Để nâng cao hiệu quả sản xuất, những năm qua, cấp ủy, chính quyền xã Ea Riêng đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, khuyến khích người dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi sang những giống cây, con có giá trị kinh tế cao. Riêng năm 2017, người dân xã Ea Riêng đã chuyển đổi hàng trăm hec-ta cây trồng, trong đó có 20 ha chuyển sang trồng cây hồ tiêu, 80 ha cà phê vối cao sản, 5 ha đào ao thả cá, 05 ha sầu riêng và trên 8 ha bơ... Bên cạnh đó, khi chuyển đổi bà con đã tận dụng diện tích đất trống trong 2-3 năm đầu khi cây công nghiệp dài ngày chưa khép tán để trồng cây ngắn ngày. Các cây trồng chủ yếu là khoai lang, đậu đỗ, ngô... để không cạnh tranh chất dinh dưỡng với cây trồng chính, mà vẫn đảm bảo diện tích gieo trồng tăng.

Ông Phạm Vĩnh Hồng, Chủ tịch UBND xã Ea Riêng, cho biết: Diện tích gieo trồng các loại cây xen canh trên địa bàn xã Ea Riêng những năm qua liên tục tăng và dần chuyển sang thâm canh. Riêng vụ Thu Đông 2018, toàn xã đã xuống giống 265 ha cây trồng các loại, đạt trên 252%KH; trong đó: cây ngô 98 ha, đạt 196%KH; mỳ 30 ha, đạt 100%KH; đậu đỗ 10 ha, đạt 100%KH; cây trồng khác 15 ha, đạt 100%KH; cây khoai lang trồng ngoài kế hoạch 112 ha.

Từ hiệu quả trong phương pháp xen canh cây trồng ở xã Ea Riêng, huyện M’Đrắk đã góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế trên cùng một diện tích canh tác, nhờ vậy đã nâng cao đời sống của nhân dân, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ xóa đói giảm nghèo tại địa phương. Theo số liệu điều tra rà soát hộ nghèo cuối tháng 9/2018, xã Ea Riêng chỉ còn 33% hộ nghèo và gần 17% hộ cận nghèo (giảm 6% hộ nghèo, trên 4% hộ cận nghèo so với cuối năm 2017).