Ngày 29/6, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (Bộ NN&PTNT) đã phối hợp với Phái đoàn Liên minh châu Âu tại Việt Nam và Tổ chức IDH tổ chức Hội nghị “Sản xuất và cung ứng cà phê không gây mất rừng theo quy định của Liên minh Châu Âu".

Hội nghị do ông Lê Minh Hoan, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT cùng bà Florika Fink-Hooijer, Tổng vụ trưởng Vụ Môi trường của Ủy ban Châu Âu (EC) đồng chủ trì với sự tham dự của hơn 100 đại biểu gồm đại diện cơ quan quản lý trực thuộc Bộ NNPTNT, chính quyền các tỉnh thành khu vực Tây Nguyên, các nước thành viên Liên minh Châu Âu (EU), các tổng công ty, tập đoàn, hiệp hội, và doanh nghiệp ngành cà phê và các tổ chức phát triển trong nước và quốc tế.

Các đơn vị ký kết biên bản ghi nhớ tại hội nghị

Tại hội nghị, Bộ NN&PTNT, Tổ chức IDH và UBND các tỉnh Tây Nguyên; Hiệp hội Cà phê Cacao Việt Nam (VICOFA); Công ty Koninklijke Douwe Egberts BV (KDE) (Hà Lan) đã ký kết hợp tác, chia sẻ nguồn lực nhằm hỗ trợ xây dựng các vùng sản xuất không gây phá rừng, suy thoái rừng, sản xuất bền vững kết hợp với các mục tiêu bảo tồn tài nguyên và đảm bảo an sinh xã hội tại địa phương, xây dựng chuỗi cung ứng cà phê quy mô lớn, bền vững, không gây phá rừng và suy thoái rừng, đáp ứng với các yêu cầu của thị trường và Liên minh Châu Âu trong giai đoạn 2023-2030.

Các bên hướng đến mục tiêu cùng nhau hỗ trợ vùng sản xuất và chuỗi cung ứng cà phê tại các tỉnh Tây Nguyên đáp ứng Quy định của Liên minh châu Âu (EU) về Chuỗi cung ứng không gây phá rừng và suy thoái rừng (EUDR) thông qua việc cùng xây dựng và triển khai Khung Chương trình Hành động Sản xuất Cà phê không mất rừng;

Nội dung hợp tác gồm: Hỗ trợ vùng sản xuất và chuỗi cung ứng cà phê tại các tỉnh Tây Nguyên đáp ứng Quy định của Liên minh châu Âu (EU) về Chuỗi cung ứng không gây phá rừng và suy thoái rừng (EUDR) thông qua việc cùng xây dựng và triển khai Khung Chương trình Hành động Sản xuất Cà phê không mất rừng Việt Nam gồm các hoạt động: Tăng cường hợp tác công tư trong thực hiện EUDR; Tuyên truyền và truyền thông; Xây dựng tài liệu EUDR, các hướng dẫn và nâng cao năng lực; Thiết kế và triển khai các giải pháp kĩ thuật; Thí điểm và nhân rộng các cơ chế lồng ghép nguồn lực, thu hút đầu tư; Đối thoại và đàm phán với EU và các quốc gia thành viên về EUDR và các yêu cầu khác trong ngành cà phê; Tổng kết và chia sẻ các bài học kinh nghiệm.

Xây dựng các vùng sản xuất cà phê giảm phát thải và tăng hấp thụ khí nhà kính trên quy mô lớn; Đảm bảo và nâng cao thu nhập cho nông hộ sản xuất cà phê nói riêng và nông nghiệp nói chung tại khu vực Tây Nguyên; tăng cường nhận thức về giới và đảm bảo bình đẳng giới trong sản xuất và cung ứng cà phê.

Quan hệ hợp tác dự định có hiệu lực trong 7,5 năm, bắt đầu vào 01/07/2023 và kết thúc vào 31/12/2030.

Các đại biểu tham dự hội nghị

Hội nghị được tổ chức nhằm chia sẻ các thông tin tổng quan về yêu cầu Quy định mới của EU về sản phẩm không gây mất rừng (EUDR), các cơ hội và thách thức mà Quy định mới có thể mang đến cho ngành cả phê Việt Nam, đưa ra các đề xuất về giải pháp hỗ trợ ngành đáp ứng các quy định mới trong thời han chuẩn bị 18-24 tháng do EU đặt ra. Bên cạnh đó, Khung Kế hoạch hành động cấp quốc gia của ngành cà phê nhằm đáp ứng EUDR cũng được trình bày lần đầu tiên trước trước các đại diện quan trọng của ngành cà phê Việt Nam và các cơ quan quốc tế liên quan.

Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan phát biểu tại hội nghị

Tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan đã nhấn mạnh “Quy định Chống phá rừng châu Âu (EUDR) khi có hiệu lực dự kiến từ tháng 12/2024 sẽ tác động trực tiếp đến các tác nhân trong các chuỗi cung ứng ngành hàng gỗ và sản phẩm từ gỗ, cao su và cà phê. Các chuỗi cung ứng ngành hàng sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức để đáp ứng EUDR, đặc biệt trong các vấn đề về dữ liệu định vị, truy xuất nguồn gốc, hệ thống giám sát, phản hồi chống phá rừng. Bộ NN&PTNT coi việc tuân thủ Quy định này không chỉ là để đáp ứng yêu cầu xuất khẩu các mặt hàng chủ lực vào thị trường EU, mà xem đây là cơ hội để đẩy nhanh việc thực hiện chiến lược phát triển ngành nông nghiệp Việt Nam theo định hướng minh bạch, trách nhiệm, bền vững và tăng trưởng xanh. Đồng thời, cần có sự chung tay phối hợp giữa các cơ quan nhà nước với khu vực tư nhân, các tổ chức trong và ngoài nước để chuẩn bị sẵn sàng thông tin đáp ứng các Quy định của EU, duy trì dòng chảy thương mại nông sản bền vững, đảm bảo sinh kế cho nông dân”

Bộ trưởng Lê Minh Hoan cũng đánh giá cao sự hợp tác chặt chẽ và hỗ trợ hiệu quả của EU trong thời gian qua, góp phần quan trọng vào quá trình chuyển đổi ngành nông nghiệp Việt Nam hướng đến nền nông nghiệp ‘Minh bạch, trách nhiệm, bền vững và tăng trưởng xanh’. Những chính sách tiên phong của EU như Green Deal; From Farm to Fork; Kinh tế tuần hoàn, v.v đã tạo cảm hứng và cung cấp nguồn tham khảo quan trọng cho Bộ trong việc xây dựng chiến lược phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững và chiến lược các tiểu ngành.

“Là thị trường tiêu thụ lớn, Liên minh Châu Âu nhận thấy vai trò quan trọng của mình trong vấn đề này. Đó là lý do tại sao, gần đây EU đã thông qua một Quy định của Liên minh Châu Âu nhằm chống lại nạn phá rừng. Các nghĩa vụ thẩm định và yêu cầu về truy xuất nguồn gốc sẽ được áp dụng nghiêm ngặt, không phân biệt cho tất cả các sản phẩm liên quan. EU cam kết hỗ trợ Việt Nam trong quá trình phát triển bền vững. Thông qua việc kết hợp sức mạnh của cả hai bên, EU và Việt Nam cùng hướng đến mục tiêu giải quyết các thách thức về môi trường một cách hiệu quả hơn, đóng góp vào sự thịnh vượng của nhân dân Việt Nam cũng như bảo tồn di sản tự nhiên độc đáo của đất nước này”, Bà Florika Fink-Hooijer nhấn mạnh cam kết của EU trong phát biểu tại hội nghị.

Bà Trần Quỳnh Chi, Giám đốc Vùng Cảnh quan Châu Á, Tổ chức IDH khẳng định vai trò quan trọng của đối tác công tư trong quá trình triển khai giải pháp đáp ứng với EUDR tại Việt Nam: “Nông nghiệp Việt Nam nói chung và ngành cà phê nói riêng đã có nền tảng hợp tác đa bên để thúc đẩy phát triển bền vững trong nhiều năm qua. Tuy nhiên, sự ra đời của quy định EUDR sẽ là một cú hích quan trọng để tạo bước chuyển căn bản cho toàn bộ ngành hàng theo hướng minh bạch và bền vững, đáp ứng yêu cầu đa dạng của thị trường và nhà mua như không phá rừng, phát thải thấp và sinh kế nông hộ. Với những kinh nghiệm triển khai Chương trình Cảnh quan bền vững tại Tây Nguyên trong gần 10 năm qua cùng các cơ quan quản lý nhà nước và các công ty như JDE Peet’s, Simexco, Intimex, ECOM và LDC, IDH sẽ đồng hành cùng các đối tác trung ương và địa phương để triển khai đồng bộ các hoạt động đáp ứng với EUDR tại Việt Nam. Bên cạnh đó, chúng tôi tiếp tục kêu gọi các công ty, tổ chức quan tâm trong và ngoài nước tham gia và đóng góp cho chương trình hành động, qua đó tạo các tác động quan trọng trên cả ba phương diện – sản xuất có trách nhiệm, bảo vệ tài nguyên và an sinh xã hội.” 

Là một trong những nhà mua cà phê hang đầu thế giới, JDE Peet’s thể hiện cam kết đồng đầu tư và tham gia triển khai kế hoạch hành động đáp ứng với EUDR: “JDE Peet’s nhận thức rõ về vai trò của mình trong việc thúc đẩy sự phát triển bền vững ngành cà phê trên toàn cầu. Do đó,  đứng trước những quy định mới của EU về chuỗi cung ứng không gây phá rừng và suy thoái rừng, chúng tôi cam kết hợp tác chặt chẽ với các đối tác như Bộ Nông nghiệp và PTNT, chính quyền các tỉnh Tây Nguyên, IDH và các doanh nghiệp nhằm xây dựng và triển khai đồng bộ các giải pháp sáng tạo, giúp ngành cà phê Việt Nam nhanh chóng đáp ứng các quy định mới này. Thông qua quan hệ hợp tác công tư này, chúng tôi tin rằng mình sẽ tạo ra những thay đổi tích cực, đóng góp vào việc bảo vệ tài nguyên rừng, giảm phát thải khí nhà kính, đồng thời nâng cao sinh kế cho các nông hộ, đặc biệt là các nông hộ cà phê tại các khu vực rủi ro cao.”