Sáng 30/8, Vụ Chính sách Thương mại đa biên- Bộ Công Thương phối hợp với Sở Công Thương tổ chức Hội thảo trao đổi trực tiếp với chủ thể ngành cà phê về kế hoạch cụ thể để tận dụng các FTA thế hệ mới.

Tham dự hội thảo có ông Huỳnh Ngọc Dương – Phó Giám đốc Sở Công Thương; ông Ngô Chung Khanh – Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên-Bộ Công Thương; ông Bạch Thanh Tuấn –Phó Chủ tịch Hiệp hội – Cà phê Ca cao Việt Nam; các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh cà phê.

Các đại biểu tham dự hội thảo

Tại hội thảo, đại diện Vụ Chính sách thương mại đa biên đã phổ biến thông tin mới về hội nhập quốc tế và các cam kết của Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, trao đổi về khó khăn, vướng mắc, giải pháp và kinh nghiệm tận dụng tốt các ưu đãi FTA thế hệ mới, đồng thời hướng dẫn doanh nghiệp xây dựng kế hoạch đảm bảo thực hiện tốt và đầy đủ các cam kết thương mại hàng hóa trong các FTA thế hệ mới.

Theo Sở Công Thương, Đắk Lắk duy trì diện tích cà phê khoảng 210.000 ha, với sản lượng hằng năm xấp xỉ 550.000 tấn. Đắk Lắk có hơn 100 doanh nghiệp xuất nhập khẩu hơn 70 quốc gia và vùng lãnh thổ. Niên vụ 2021-2022 tỉnh Đắk Lắk xuất khẩu cà phê  đạt 394.942 tấn, tăng 49.726 tấn so với niên vụ 2020-2021 tăng 14.4%; chiếm tỷ trọng 23% so với cả nước; Trong đó xuất khẩu cà phê nhân đạt 373.615 tấn; xuất khẩu hòa tan đạt 21.327 tấn, chiếm tỷ lệ 5,4% số lượng cà phê xuất khẩu, so với niên vụ trước xuất khẩu tăng 6.138 tấn. Nhìn chung xuất khẩu cà phê vẫn là cà phê nhân, cà phê hòa tan chủ yếu xuất đi thị trường Nhật Bản, Hàn Quốc, Châu Âu.

Ông Huỳnh Ngọc Dương – Phó Giám đốc Sở Công Thương phát biểu khai mạc

Đối với quy định về cà phê chống phá rừng, các nhà nhập khẩu cà phê lớn của Châu Âu đánh giá Việt Nam tỷ lệ phá rừng để sản xuất cà phê Việt Nam chưa đến 0,1%, cơ hội sản phẩm nông sản cà phê vào Châu Âu có nhiều triển vọng. Do đó, tỉnh đang tập trung xây dựng hệ thống dữ liệu quốc gia, bản đồ về rừng và vùng trồng cà phê, hỗ trợ doanh nghiệp tuyên truyền phổ biến EUDR đến cộng đồng doanh nghiệp và người trồng cà phê.

Ông Huỳnh Ngọc Dương – Phó Giám đốc Sở Công thương cho biết, những nội dung trao đổi hôm nay sẽ tạo tiền đề cơ sở cho việc xây dựng chương trình nâng cao nănglực cạnh tranh cho doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực cà phê trên địa bàn tỉnh và giúp doanh nghiệp tham gia sâu rộng vào chuỗi giá trị nông sản toàn cầu. Sau Hội thảo, địa phương sẽ xây dựng hệ sinh thái giúp tận dụng các FTA một cách hiệu quả, tạo sự gắn kết với các chủ thể có thể liên quan để nâng cao năng lực cạnh tranh, tiến đến xây dựng thương thiệu của địa phương đáp ứng yêu cầu của nhà nhập khẩu, đặc biệt là yêu cầu về phát triển bền vững đang ngày càng phát triển.

Ông Ngô Chung Khanh – Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa  biên-Bộ Công Thương chia sẻ tại hội thảo

Chia sẻ tại hội thảo, ông Ngô Chung Khanh – Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên-Bộ Công Thương đánh giá, Việt Nam đã thực thi 16 FTA và tiếp tục đàm phán các FTA khác trong thời gian tới. Điều này tạo ra cơ hội rất lớn cho các doanh nghiệp mở rộng hoạt động xuất khẩu của mình. Tuy nhiên, thời gian qua, dù đạt nhiều kết quả tích cực nhưng dư địa để tận dụng các FTA còn rất lớn. Các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam, đặc biệt mặt hàng cà phê dù liên tục ghi nhận tăng trưởng nhưng chưa có thương hiệu và vì vậy, giá trị thu về cho các doanh nghiệp và người lao động còn khá hạn chế. Có rất nhiều nguyên nhân đằng sau vấn đề này nhưng nổi bật là sự thiếu gắn kết giữa các chủ thể tham gia vào quá trình xuất khẩu và tận dụng FTA.

Doanh nghiệp chia sẻ về tình hình xuất khẩu cà phê đến thị trường Châu Á

 Một số vấn đề tồn tại của doanh nghiệp Việt Nam gặp phải khi tận dụng FTA là chưa tận dụng hết dư địa  thị trường FTA; thiếu & yếu về vốn, công nghệ, năng lực;chưa quan tâm đúng mức về vấn đề phát triển bền vững; thiếu kết nối, hợp tác; ...

Do đó, để tận dụng FTA hiệu quả, các doanh nghiệp ngành cà phê cần lập group kết nối giữa các doanh nghiệp với các cơ quan liên quan, triển khai ngay sau tọa đàm; xây dựng hệ sinh thái cho ngành (cơ quan tư, địa phương, hiệp hội, công ty xuất khẩu chính, công ty tư vấn, nông dân, công ty cung cấp nguyên liệu đầu vào…) chú ý nhiều hơn đến sản phẩm chế biến, xây dựng thương hiệu; tập trung nâng cao chát lượng, chú ý phát triển bền vững;

Doanh nghiệp chia sẻ kinh nghiệm xuất khẩu cà phê thị trường EU, tận dụng các FTA thế hệ mới

Một trong những biện pháp đang được Bộ Công Thương phối hợp với các Bộ, ngành và địa phương triển khai là trước mắt lựa chọn 1-2 mặt hàng chủ lực ở từng tỉnh và xây dựng Hệ sinh thái giúp tận dụng FTA cho các mặt hàng đó. Mục tiêu của việc này là giúp tạo ra sự kết nối giữa những chủ thể có liên quan, bao gồm doanh nghiệp, cơ quan quản lý, ngân hàng, các công ty cung cấp dịch vụ logistics, công ty tư vấn tận dụng FTA… để cùng xác định vấn đề và phối hợp giải quyết, xử lý nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh, tiến đến xây dựng thương hiệu riêng của tỉnh, của Việt Nam, đáp ứng các tiêu chuẩn của thị trường nhập khẩu, đặc biệt là các tiêu chuẩn về phát triển bền vững đang ngày càng phổ biến trên thế giới.

Để bắt đầu quá trình xây dựng hệ sinh thái, Bộ Công Thương sẽ phối hợp với các địa phương tổ chức hội thảo/tọa đàm chuyên sâu cho mặt hàng chủ lực đã được xác định. Mục tiêu của hội thảo này là tập trung các chủ thể có liên quan đến mặt hàng đó để cùng nhau thảo luận xác định vấn đề, giải pháp cho các vấn đề và đặc biệt là kết nối với nhau để tạo dựng hệ sinh thái. Sau khi hội thảo diễn ra, sẽ xây dựng kế hoạch hành động của hệ sinh thái nhằm tiếp tục triển khai các kết quả đã đạt được tại hội thảo để sớm đem lại hiệu quả rõ ràng cho các mục tiêu đề ra.

Đối với tỉnh Đắk Lắk, Bộ Công Thương sẽ phối hợp với tỉnh tập trung vào mặt hàng nông sản chủ lực là mặt hàng cà phê. Đây là mặt hàng nông sản có đóng góp hàng tỷ USD mỗi năm nhờ xuất khẩu. Nếu việc tạo dựng hệ sinh thái cho ngành cà phê thành công sẽ giúp lan tỏa triển khai các ngành có thế mạnh khác của tỉnh Đắk Lắk- ông Ngô Chung Khanh nhấn mạnh.