Ngày 2/7, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức Hội nghị triển khai ngành hàng sầu riêng niên vụ năm 2024. Tham dự hội nghị có ông Lê Thanh Hòa- Phó Cục trưởng Cục chế biến và phát triển thị trường, Bộ NN&PTNT; ông Nguyễn Văn Hà –Phó Giám đốc Sở NN&PTNT, lãnh đạo Sở, ngành, UBND huyện, doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh xuất khẩu ngành hàng sầu riêng.

Các đại biểu tham dự hội nghị

Theo đánh giá tại hội nghị, Đắk Lắk là tỉnh có diện tích lớn nhất vùng Tây Nguyên cũng như cả nước, có nhiều tiềm năng, lợi thế để phát triển cây sầu riêng. Số liệu thống kê năm 2023 diện tích sầu riêng tỉnh Đắk Lắk là 32.785 ha, tăng 10.326,4 ha so với năm 2022; sản lượng đạt 281.350 tấn, tăng 93.364 tấn so với năm 2022. Hiện nay toàn tỉnh đã có 23 cơ sở đóng gói và 68 vùng trồng với tổng diện tích 2.521 ha đã được phía Trung Quốc cấp mã số phục vụ xuất khẩu.

Ông Nguyễn Văn Hà –Phó Giám đốc Sở NN&PTNT phát biểu tại hội nghị

Tỉnh Đắk Lắk đã cấp 266 mã số vùng trồng với tổng diện tích 7.292 ha (chiếm 79,8% diện tích trồng thuần và 46% so với diện tích cho sản phẩm). Về sơ chế, chế biến, toàn tỉnh có 251 cơ sở thu mua, trong đó tập trung tại một số huyện như: Krông Pắc 101 cơ sở, Cư M’gar 64 cơ sở, Krông Búk 11 cơ sở, Buôn Hồ 10 cơ sở….

Về xây dựng nhãn hiệu sầu riêng, tỉnh Đắk Lắk có 02 huyện được Cục Sở hữu trí tuệ cấp Chứng nhận đăng ký nhãn hiệu là “Sầu riêng Krông Pắc” và nhãn hiệu “Sầu riêng Cư M’gar”. Có 02 huyện đang xây dựng đề án và đăng ký bảo hộ nhãn hiệu là Krông Búk và Ea H’Leo.

Qua công tác giám sát cho thấy cơ bản các vùng trồng, cơ sở đóng gói chấp hành tốt các yêu cầu như có quy trình sản xuất, quy trình quản lý dịch hại giám sát đối tượng mà phía Trung Quốc quan tâm, thực hiện việc ghi chép nhật ký canh tác.  

Ông Lê Thanh Hòa- Phó Cục trưởng Cục chế biến và phát triển thị trường, Bộ NN&PTNT định hướng giải pháp

Sau khi UBND tỉnh ban hành văn bản phân công, phân cấp cụ thể các địa phương đã tích cực và chủ động hơn trong công tác thiết lập, cấp và quản lý mã số vùng trồng, do đó hồ sơ thiết lập vùng trồng được triển khai nhanh hơn, vùng trồng cấp mã số được nhiều hơn và đa dạng hơn về chủng loại cây trồng được cấp mã, như: Krông Búk, Ea H’leo, Cư M’gar, Krông Pắc, Krông Năng, TP Buôn Ma Thuột và thị xã Buôn Hồ. Các Sở, ngành, địa phương tích cực tuyên truyền, vận động thành lập các HTX, THT để làm đầu mối liên kết nông dân với doanh nghiệp xuất khẩu để thực hiện liên kết theo chuỗi giá trị cho sản phẩm nông nghiệp phát triển bền vững.

Ông Nguyễn Văn Nhiệm – Phó Giám đốc Sở Công Thương đề xuất giải pháp xuất khẩu sầu riêng niên vụ 2024

Tuy nhiên, Sở NN&PTNT nhận định, việc “tăng trưởng nóng” về diện tích, sản lượng sầu riêng tiềm ẩn nhiều rủi ro khi có biến động phát sinh của thị trường. Ngành hàng sầu riêng còn thiếu liên kết yếu vùng trồng, tổ chức sản xuất, hoạt động thu mua, chế biến, bảo quản và tiêu thụ sầu riêng; nhiều vùng sản xuất sầu riêng còn manh mún, nhỏ lẻ, phân tán;

Bên cạnh đó một số huyện vẫn còn tình trạng người dân trồng sầu riêng trên những vùng đất chưa phù hợp, chưa đảm bảo nước tưới... chưa thực hiện tốt quy trình sản xuất, chưa kiểm soát tốt các đối tượng kiểm dịch thực vật mà nước nhập khẩu quan tâm như rệp sáp, ruồi đục quả, dư lượng thuốc bảo vệ thực vật...

Để đáp ứng nhu cầu thị trường xuất khẩu, cơ quan chức năng tỉnh Đắk Lắk đề xuất giải pháp: Nâng cao năng lực quản trị, tổ chức sản xuất của một số HTX, Tổ hợp tác quản lý tốt mã số vùng trồng, tranh mua, tranh bán vẫn còn xảy ra; Tăng cường tuyên truyền, khuyến cáo sử dụng thuốc BVTV đảm bảo nguyên tắc 4 đúng (đúng thuốc, đúng lúc, đúng liều lượng-nồng độ và đúng cách) và chỉ thu hoạch sầu riêng khi đảm bảo độ chín; Đẩy mạnh hoạt động xúc tiến thương mại sản phẩm sầu riêng; kiểm tra về pháp lý thương nhân, dư lượng thuốc bảo vệ thực vật và một số kim loại nặng...

Để phát huy hiệu quả ngành hàng sầu riêng, ông Nguyễn Văn Hà – Phó Giám đốc Sở NN&PNT cho rằng, Bộ Nông nghiệp và PTNT cần hỗ trợ xây dựng và ban hành các quy trình chuẩn về canh tác, thu hoạch, sản xuất sầu riêng rải vụ, thích ứng biến đổi khí hậu theo các vùng sản xuất trọng điểm; rà soát, sửa đổi “TCVN 10739: 2015 - Sầu riêng quả tươi” và nâng cấp thành Quy chuẩn Việt Nam; trong đó bổ sung cụ thể chỉ tiêu hàm lượng chất khô,  thời gian thu hoạch, quy cách thu hoạch cho phù hợp theo vùng, mùa vụ và các giống khác nhau, đảm bảo nâng cao chất lượng quả sầu riêng; Xây dựng và hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật quy định về quản lý vùng trồng, cơ sở đóng gói và các chế tài xử lý vi phạm. Đàm phán với phía Tổng cục Hải quan Trung Quốc để đẩy nhanh tiến độ phê duyệt mã số vùng trồng đối với các hồ sơ đã thiết lập; Hướng dẫn các địa phương rà soát, xác định và điều chỉnh lại quy mô các vùng trồng tập trung đảm bảo phù hợp với phê duyệt của Bộ NN&PTNT giai đoạn 2025-2030...

Đề xuất giải pháp phát huy thế mạnh xuất khẩu, bà Ngô Tường Vy- Giám đốc điều hành Công ty CP Tập đoàn Xuất nhập khẩu trái cây Chánh Thu, Phó Chủ tịch Hiệp hội Sầu riêng tỉnh Đắk Lắk nhìn nhận, sầu riêng Việt Nam được đánh giá cao về chất lượng so với thị trường Thái Lan, giá cả tăng so với niên vụ trước. Do đó, ngành hàng sầu riêng tỉnh Đắk Lắk cần quan tâm “dung hòa” thiết lập quy trình cấp mã số vùng trồng, đóng gói, kiểm soát dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, bảo quản sau thu hoạch,..

Bà Ngô Tường Vy- Giám đốc điều hành Công ty CP Tập đoàn Xuất nhập khẩu trái cây Chánh Thu, Phó Chủ tịch Hiệp hội Sầu riêng tỉnh Đắk Lắk đề xuất giải pháp thúc đẩy chuỗi liên kết ngành hàng sầu riêng 

“Hiệp hội Sầu riêng tỉnh sẽ tiếp tục chủ động xây dựng giải pháp cùng với Hợp tác xã, doanh nghiệp thu mua giải quyết đầu ra cho sầu riêng bền vững, mang lại lợi ích cho người nông dân. Tăng cường truyền thông cho người dân về mô hình canh tác sầu riêng hiệu quả, tự bảo vệ chính mình, bảo vệ nguồn đất, diện tích canh tác, kiểm soát thuốc bảo vệ thực vật, chất lượng sản phẩm... Đề xuất Bộ NN&PTNT hỗ trợ danh sách mã số vùng trồng được kiểm tra sớm; cải thiện chuỗi liên kết thấu hiểu đồng hành giải quyết tốt nguồn hàng sầu riêng, phát triển mở rộng thị trường xuất khẩu ” - Bà Ngô Tường Vy chia sẻ.

Để giải quyết những tồn tại và định hướng sản xuất, xuất khẩu sầu riêng của tỉnh phát triển ổn định, bền vững, ông Lê Thanh Hòa- Phó Cục trưởng Cục chế biến và phát triển thị trường, Bộ NN&PTNT cho rằng “Chất lượng sẽ quyết định thương hiệu sầu riêng. Đắk Lắk cần có thay đổi để thực thi vấn đề này, định hướng đầu tư cho khoa học công nghệ cho sầu riêng và cả  ngành hàng nông sản mũi nhọn, hợp tác với Viện nghiên cứu tăng nguồn lực đầu tư nghiên cứu tình hình sâu hại dịch bệnh, tiêu chuẩn cho sầu riêng và các loại nông sản khác đáp ứng nhu cầu nông dân, thị trường xuất khẩu, đồng thời  phát huy “nội lực” cho ngành hàng sầu riêng bền vững trong tương lai”.