Niên vụ 2018 – 2019, huyện M’Đrắk trồng khoảng 6.633 ha cây mía, đạt 90,7%KH, năng suất ước đạt 76,5 tấn/ha, cung cấp sản lượng mía nguyên liệu gần 560.000 tấn cho các Công ty mía đường trong và ngoài tỉnh. Thế nhưng, người trồng mía đang phải đối mặt với giá thấp, năng suất giảm khiến nông dân thua lỗ nặng.

Gia đình chị Ngọc Thị Hứa ở thôn 14, xã Ea Pil, huyện M’Đrắk trồng 0,8 ha mía giống K92 (vụ 1). Năm ngoái, diện tích này cho thu hoạch 50 tấn mía vụ 4, gia đình đã phân vân vì suốt 3 năm qua, hiệu quả kinh tế từ cây mía rất thấp, nhiều hộ gia đình đã phá bỏ để chuyển sang cây trồng khác. Niên vụ này, diện tích mía trên cho sản lượng chỉ đạt chưa đầy 40 tấn (giảm hơn 10 tấn so với vụ trước), giá bán 650.000 đồng/tấn (chữ đường 10 CCS, giảm trên 120.000 đồng/tấn so với niên vụ trước), trong khi đó giá nhân công bốc vác và thu hoạch lại cao hơn. Sau 01 năm sản xuất, vụ thu hoạch đến nhưng gia đình chị Hứa buồn bã vì không có nguồn thu mà còn thua lỗ hơn 5 triệu đồng, phải nợ tiền phân bón của đại lý.

Người dân xã Krông Jing (huyện M'Đrắk) thu hoạch mía niên vụ 2018-2019

Còn đối với gia đình ông Hà Văn Thiết ở thôn 13, xã Ea Pil bước vào vụ thu hoạch kém vui vì giá mía thấp nhất trong những năm gần đây. Năm 2017, gia đình ông Thiết có 03 ha đất trồng mía nhưng bị thiệt hại do cơn bão số 12 nên thu không đủ bù chi phí. Do đó, ông quyết định chuyển đổi 02 ha đất trồng mía sang trồng cây ăn trái và các loại cây màu khác, chỉ còn 01 ha đất tiếp tục trồng mía giống K95. Vụ thu hoạch đến nhưng ông Thiết chẳng buồn liên hệ nhà máy để bố trí lịch chặt, vì theo ước tính năng suất ước đạt 80 tấn/ha, giá thuê nhân công chặt từ 1.000 - 1.300 đồng/bó, công bốc xếp từ 95.000 - 110.000 đồng/tấn thì gia đình chỉ thu được khoảng 8 triệu đồng, chưa tính chi phí có thể tăng thêm do khan hiếm nhân công. Ông Thiết cho biết, hầu hết bà con nông dân đều nhận định nếu giá mía tiếp tục xuống thấp thì nông dân khó có thể gắn bó lâu dài với cây mía, sau vụ thu hoạch này, nhiều hộ phải chuyển đổi sang cây trồng khác, vì cứ tình trạng này, người trồng mía càng ngày càng lâm vào cảnh nợ nần.

Tận dụng nguồn lao động của gia đình để tiết giảm tối đa chi phí thu hoạch

Hiện nay, nông dân huyện M’Đrắk đang bước vào thu hoạch đại trà diện tích mía niên vụ 2018- 2019. Đến nay, toàn huyện đã thu hoạch được 1.395 ha, đạt trên 21%, trong đó: xã Cư Prao 300 ha, đạt 12,5%; Ea Pil 785 ha, đạt 26%; Krông Jing 220 ha, đạt 25%; Ea Lai 90 ha, đạt gần 40%... Theo khảo sát tại các ruộng mía, năm nay, năng suất giảm mạnh, chỉ đạt khoảng 70-80 tấn/ha (đối với mía vụ 1-2), 55-65 tấn/ha (đối với mía vụ 3-4). Nguyên nhân là do niên vụ trước, các nhà máy đường đồng loạt giảm sản lượng thu mua trên địa bàn huyện M’Đrắk dẫn đến tiến độ thu hoạch quá chậm, nhiều ruộng mía đến cuối tháng 7, đầu tháng 8/2018 mới thu hoạch xong. Trong khi thông thường vào khoảng tháng 5, ruộng mía đã vào giai đoạn dọn bãi, cày phơi đất, sẵn sàng cho xuống giống vụ mới. Cây mía chưa đủ thời gian phát triển, lại gặp nắng hạn kéo dài trong giai đoạn sinh trưởng nên lóng ngắn, cây thấp, trữ đường kém, ảnh hưởng đến sản lượng. Cùng với sản lượng thấp, vụ mía năm nay, giá nhân công thu hoạch, chi phí vận chuyển đều tăng, trong khi giá thu mua mía xuống thấp còn 650.000 đồng/tấn (chữ đường 10 CCS, giảm trên 120.000 đồng/tấn so với niên vụ trước), người trồng mía phải chịu “thiệt đơn, thiệt kép” và đối mặt với một vụ “mía đắng”.

Để hỗ trợ người nông dân tiếp tục gắn bó với cây mía, UBND các xã và thị trấn đã vận động bà con nông dân tập trung nguồn lực thu hoạch, nhằm bảo đảm năng suất, chất lượng cây mía và thời gian chăm sóc vụ sau kịp tiến độ triển khai vụ mía mới; khuyến khích nông dân ký kết hợp đồng liên kết với công ty để được đầu tư, bảo đảm đầu ra cho cây mía, giảm bớt rủi ro. Đồng thời, đề cao cảnh giác để tránh xảy ra hỏa hoạn trong điều kiện thời tiết khô nóng, gây thiệt hại kinh tế cho người trồng mía./.