Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tại Hội nghị Giao ban báo chí và Họp báo định kỳ tháng 2/2016, do ảnh hưởng của hiện tượng El Nino đang hoạt động mạnh, dự báo mùa khô năm 2016 của tỉnh Đắk Lắk sẽ kéo dài hơn so với các năm trước. Dự kiến đến cuối tháng 3/2016 tình hình khô hạn sẽ xảy ra trên diện rộng với mức độ gay gắt và công tác chống hạn gặp rất nhiều khó khăn do không có nguồn nước.

Lúa bị khô hạn do thiếu nước ( ảnh minh họa)

Thời tiết năm 2015 trên địa bàn tỉnh diễn biến bất thường, mùa mưa kết thúc sớm, tổng lượng mưa năm 2015 tại các vùng trong tỉnh phổ biến chỉ đạt 70 - 80% so với trung bình nhiều năm; một số nơi đạt thấp hơn như Buôn Đôn đạt 58%, Cư M’gar đạt 66%. Trong năm 2015 hầu như không xảy ra lũ, lụt. Lượng dòng chảy trong năm thiếu hụt khá lớn trong mùa khô đầu năm 2016 đã ảnh hưởng đến nguồn nước phục vụ tưới cũng như sinh hoạt của nhân dân trong tỉnh.Theo báo cáo của Đài khí tượng thủy văn Đắk  Lắk, dòng chảy các sông suối trong tháng 1/2016 chỉ đạt khoảng 30 - 50% so với cùng kỳ năm 2015. Các suối nhỏ trên địa bàn các huyện như Ea Hleo, Krông Buk, Cư Mgar đã bị cạn kiệt không còn dòng chảy. Nguồn nước ngầm, mực nước giảm sâu và lưu lượng nhỏ. Theo báo cáo sơ bộ của các địa phương, mực nước ngầm phổ biến thấp hơn cùng kỳ năm 2015 khoảng 3 – 6m, một số vùng do khoan giếng để khai thác nước ngầm tầng sâu đã làm cho lượng nước ngầm ở tầng nông giảm mạnh hoặc không còn nước.

Hiện nay, các đập dâng không đảm bảo năng lực thiết kế do dòng chảy bị thiếu hụt, nhiều đập dâng trên suối nhỏ hiện không hoạt động được do suối khô cạn (cuối tháng 2/2016 sông Krông Năng không còn dòng chảy). Dung tích các hồ chứa giảm nhanh trong quá trình phục vụ tưới. Phổ biến các hồ chứa nhỏ đã cạn kiệt, trong đó 46 hồ cạn hết nước. Dự kiến đến cuối tháng 3/2016, phổ biến các hồ chứa nhỏ (khoảng 250 hồ) bị khô cạn và nhiều trạm bơm không còn nguồn để bơm tưới; nhiều vùng không còn nguồn nước ngầm để khai thác. Dự kiến vụ Đông  - Xuân năm 2015 - 2016 toàn tỉnh có diện tích cây trồng bị hạn khoảng 70.000 ha, trong đó chủ yếu là diện tích cà phê ở những vùng hiếm nước và một số diện tích lúa nước khu vực cuối nguồn của các công trình thủy lợi hoặc khu tưới của các hồ chứa nhỏ bị khô cạn sớm; số hộ dân bị thiếu nước sinh hoạt khoảng 25.000 hộ.

Hồ chứa nước Ea Rớt thuộc dự án hồ chứa nước Krông Pách Thượng, nơi  cung cấp nguồn nước tưới cho cây trồng vùng Ea Kar

Trước tình hình trên UBND tỉnh đã ban hành Chỉ thị số 13/CT-UBND tỉnh về việc tăng cường công tác phòng chống hạn hán, đối phó với ảnh hưởng của El Nino, trong đó yêu cầu các địa phương, đơn vị trong tỉnh chủ động tăng cường các giải pháp phòng và chống hạn nhằm bảo vệ sản xuất và đảm bảo nước sinh hoạt cho nhân dân. UBND tỉnh đã phê duyệt phương án số 1034/PA-UBND ngày 05/02/2016 về phòng chống hạn hán vụ Đông xuân năm 2015 – 2016 do ảnh hưởng của hiện tượng El Nino trên địa bàn tỉnh.

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng đã tham mưu cho UBND tỉnh các phương án chống hạn cụ thể cho từng vùng, từng lĩnh vực để đảm bảo nguồn nước một cách tốt nhất như sau:  Đối với các hồ chứa đảm bảo điều kiện an toàn chủ động nâng cao ngưỡng tràn để tăng dung tích trữ; nạo vét các tuyến kênh dẫn, các cửa vào của cống lấy nước khơi thông dòng chảy, đắp các đập tạm để giữ nước, lắp đặt các trạm bơm dã chiến để bơm nước từ sông suối và từ dung tích chết của hồ, xây dựng một số trạm bơm chống hạn ở các vùng ven sông có nguồn nước như ở huyện Lắk, Krông Bông, Krông Ana, Cư Kuin, Ea Kar...;  đào, khoan giếng để khai thác nước ngầm; bơm chuyền hoặc xả nước từ những công trình có nguồn nước dư thừa hỗ trợ cho những công trình không đủ nước. Khuyến cáo nhân dân chuyển đổi mùa vụ gieo trồng sớm, sử dụng giống cây ngắn ngày, chịu hạn hoặc chuyển đổi số diện tích lúa không đảm bảo nguồn nước sang trồng cây trồng cạn, thực hiện tủ gốc hoặc phủ màng nilon hạn chế bốc hơi. Trước tình hình hạn hán nguy cơ kéo dài, tại Hội nghị Sơ kết tình hình phát triển kinh tế- xã hội của tỉnh, Ông Y Dhăm Ênuôl, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh đã chỉ đạo các Sở, ban, ngành cùng địa phương trong tỉnh chuẩn bị tình thế ứng phó với hạn hán do thời tiết gây ra, các địa phương cần thường xuyên kiểm tra và có biện pháp hiệu quả để điều tiết các nguồn nước chống hạn cho cây trồng, hạn chế các thiệt hại do khô hạn gây ra; khuyên cáo người dân không gieo trồng ở những nơi thiếu nguồn nước và chuyển qua canh tác loại cây trồng chịu hạn cao.