Ngày 17/11, trong khuôn khổ Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đắk Lắk đã đóng góp, thảo luận nhiều nội dung quan trọng đối với các dự thảo Nghị quyết lĩnh vực giáo dục, y tế.

Quang cảnh phiên thảo luận tại Tổ 15.

Thảo luận về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về các cơ chế, chính sách để thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 72-NQ/TW ngày 9/9/2025 của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân, đại biểu Nguyễn Thị Thu Nguyệt - Phó Trưởng đoàn chuyên trách phụ trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đắk Lắk bày tỏ sự tán đồng khi dự thảo Nghị quyết thể hiện khá rõ những chủ trương lớn, trong đó nổi bật là việc ưu tiên phòng bệnh và y tế dự phòng. Điều này không chỉ phù hợp quan điểm chung của Đảng và Nhà nước, mà còn là sự thể hiện trách nhiệm đối với quyền lợi chăm sóc sức khỏe của người dân, nhất là trong việc mở rộng quyền tiếp cận dịch vụ y tế và giảm chi phí khám chữa bệnh. Đại biểu cũng đánh giá cao định hướng tập trung phát triển y tế cơ sở và y học cổ truyền thông qua việc quan tâm hơn đến các chế độ tiền lương và phụ cấp cho nhân viên y tế tuyến đầu.

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Nguyệt cho biết, thực tiễn cho thấy thu nhập thấp đã trở thành rào cản lớn, khiến việc giữ chân nhân lực y tế ở cơ sở gặp nhiều khó khăn. Việc Nghị quyết đưa nội dung này vào là điểm rất tích cực, phù hợp với mục tiêu chuyển trọng tâm từ điều trị sang phòng bệnh chủ động đã được xác định trong các văn kiện của Đảng. Bên cạnh đó, việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong ngành y tế, nhất là quản lý sức khỏe bằng sổ sức khỏe điện tử và số hóa hồ sơ, là hướng đi cần thiết. Tuy nhiên, đại biểu lưu ý để triển khai đồng bộ cần phải xem xét kỹ điều kiện hạ tầng, bởi ở nhiều vùng sâu, vùng xa vẫn còn thiếu điện, thiếu sóng viễn thông hoặc dữ liệu ngành y tế chưa thật sự đầy đủ và đồng bộ. Nếu triển khai đại trà ngay, sự chênh lệch về điều kiện thực tế dễ dẫn đến bất cập, khiến mục tiêu lớn khó đạt được như kỳ vọng. Theo đại biểu, Chính phủ cần cân nhắc triển khai thí điểm trước khi nhân rộng, đồng thời đầu tư mạnh mẽ cho hạ tầng viễn thông và dữ liệu ngành y tế.

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Nguyệt - Phó Trưởng đoàn chuyên trách phụ trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh thảo luận tại phiên làm việc (Ảnh: Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh cung cấp).

Đại biểu cũng bày tỏ sự băn khoăn về khả năng bố trí và cân đối nguồn lực. Với phạm vi điều chỉnh rộng, nhiều chính sách giảm gánh nặng chi phí cho người dân, yêu cầu đầu tư lớn cho y tế cơ sở và chuyển đổi số, nếu không tính toán kỹ lưỡng, ngân sách Nhà nước và Quỹ Bảo hiểm y tế có thể gặp áp lực rất lớn, ảnh hưởng tính bền vững lâu dài. Bên cạnh đó, khi đặt mục tiêu thu hút tư nhân tham gia vào lĩnh vực y tế cơ sở và y tế dự phòng, cần chú ý rằng mức lợi nhuận trong lĩnh vực này khá thấp, do đó Nghị quyết nên có thêm các cơ chế hỗ trợ, ưu đãi phù hợp để tạo động lực cho khu vực tư nhân gắn bó lâu dài. Chính phủ và Bộ Y tế cần phải tính toán hết sức kỹ lưỡng để đảm bảo Nghị quyết sau khi ban hành vừa khả thi, vừa mang tính bền vững, đáp ứng được kỳ vọng của Nhân dân.

Đối với dự thảo Nghị quyết về cơ chế, chính sách đặc thù thực hiện Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, đại biểu Đỗ Chí Nghĩa - Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đắk Lắk) cho rằng, trong thời điểm Quốc hội đang thảo luận, sửa đổi ba dự án luật liên quan đến giáo dục gồm Luật Giáo dục, Luật Giáo dục đại học và Luật Giáo dục nghề nghiệp, Nghị quyết đặc thù lần này không nên trùng lặp nội dung với các dự án luật, mà cần tập trung vào những vấn đề cốt lõi mà các luật không thể hoặc chưa thể giải quyết hết. Việc thiết kế Nghị quyết theo hướng ngắn gọn nhưng “đánh trúng trọng tâm” sẽ giúp hệ thống giáo dục tháo gỡ được nhiều nút thắt về cơ chế.

Đại biểu Đỗ Chí Nghĩa - Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội thảo luận tại phiên làm việc (Ảnh: Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh cung cấp).

Về quy định liên quan giảng viên đồng cơ hữu, đại biểu cho rằng, đây là quy định mới, được xây dựng nhằm huy động các chuyên gia, nhà khoa học, bác sĩ… đang công tác tại viện nghiên cứu, cơ sở khoa học hoặc bệnh viện tham gia giảng dạy, giúp tận dụng hiệu quả nguồn nhân lực chất lượng cao. Tuy nhiên, theo đại biểu, nếu không quy định rõ ràng về chế độ làm việc, thời gian công tác chính và mức độ tham gia giảng dạy sẽ dễ nảy sinh tình trạng ghi danh giảng viên hình thức để mở ngành hoặc tăng chỉ tiêu đào tạo. Điều này có thể ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp trong dài hạn. Đại biểu đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo cần hướng dẫn thật rõ ràng, tránh để xảy ra tình trạng “đánh trống ghi tên” như đã từng xảy ra ở một số đơn vị.

Đại biểu Đỗ Chí Nghĩa cũng đánh giá cao việc dự thảo Nghị quyết bổ sung chính sách học bổng tiến sĩ trong nước và cho rằng nội dung này thể hiện sự tiến bộ và phù hợp với yêu cầu phát triển chất lượng nhân lực trình độ cao. Đại biểu nêu rõ thực tế lâu nay cho thấy nghiên cứu sinh trong nước thường phải tự đóng học phí, nhiều người còn gặp khó khăn trong việc xin cơ quan cho đi học. Trong khi đó, nghiên cứu sinh đi học ở nước ngoài lại nhận được đầy đủ chế độ hỗ trợ. Điều này khiến nghiên cứu sinh trong nước không toàn tâm nghiên cứu, ảnh hưởng đến chất lượng luận án và công trình khoa học. Vì vậy, việc dự thảo Nghị quyết đưa vào nội dung này có thể nghiên cứu mở rộng hỗ trợ cho một số nghiên cứu sinh quốc tế để tăng cường hợp tác học thuật và nâng cao thương hiệu của các trường đại học Việt Nam.

Bên cạnh đó, đại biểu cho rằng cơ chế đặc thù cho đào tạo nghệ thuật, thể thao và sức khỏe được mở ra trong Nghị quyết lần này là điểm rất đáng chú ý. Đại biểu phân tích, đặc thù các ngành nghệ thuật đòi hỏi đào tạo từ rất sớm, thậm chí từ khi trẻ mới 5-6 tuổi. Thế nhưng, khi vào hệ thống giáo dục nghề nghiệp, các em lại vướng quy định phải hoàn thành chương trình THCS mới được học trung cấp. Nhiều năm qua, các trường nghệ thuật đều lúng túng, phải xin ý kiến cấp cao hoặc giải quyết từng trường hợp, gây mất thời gian và ảnh hưởng quyền lợi của học sinh. Khi giao cơ chế này cho Chính phủ quy định, các vướng mắc kéo dài sẽ được giải quyết triệt để, tạo điều kiện phát triển nhân tài cho lĩnh vực nghệ thuật và thể thao trong thực tế…