Dự án "She Feeds the World" (SFtW) tại Việt Nam chính thức khép lại giai đoạn một sau hơn hai năm triển khai hiệu quả, mang lại những thay đổi tích cực trong sản xuất nông nghiệp và trao quyền cho phụ nữ và người dân cộng đồng các tỉnh Tây Nguyên

Thúc đẩy thực hành nông nghiệp xanh

Khởi động từ năm 2022, sáng kiến này tập trung vào việc thúc đẩy canh tác bền vững, nâng cao năng suất và hỗ trợ sinh kế cho nông dân – đặc biệt là phụ nữ và các nhóm dân tộc thiểu số tại khu vực Tây Nguyên.

Tập huấn trồng nấm sò nấm bào ngư tại xã cư Drăm huyện Krông Bông

Từ năm 2019, Quỹ PepsiCo đã hợp tác cùng CARE – tổ chức toàn cầu hoạt động vì xóa đói giảm nghèo – triển khai chương trình SFtW. Đây là sáng kiến nhiều năm trị giá 18,2 triệu USD tại 8 quốc gia (Việt Nam, Thái Lan, Ấn Độ, Pakistan, Peru, Colombia, Ai Cập và Uganda), nhằm nâng cao an ninh lương thực và dinh dưỡng cho các hộ gia đình nông thôn nghèo, với trọng tâm là phụ nữ sản xuất nông nghiệp quy mô nhỏ. Chương trình trực tiếp làm việc với phụ nữ để nâng cao kỹ năng và sự tự tin trong canh tác bền vững, tiếp cận thị trường, thúc đẩy bình đẳng giới và đảm bảo an ninh dinh dưỡng, hướng đến mục tiêu tiếp cận 5 triệu nữ nông dân.

Tại Việt Nam, dự án được triển khai hiệu quả nhờ sự phối hợp chặt chẽ giữa CARE, Bộ Nông nghiệp và Môi trường – thông qua Đối tác Phát triển Nông nghiệp Bền vững Việt Nam (PSAV), Trung tâm Khuyến nông quốc gia (NAEC), và Trung tâm Phát triển Cộng đồng (CDC), nhằm giải quyết những thách thức mà nông dân quy mô nhỏ tại Tây Nguyên đang đối mặt.

Tập huấn làm chế phẩm IMO tại xã Ea Mdroh (phân bón hữu cơ làm từ chuối, đu đủ chín)

Thông qua việc giới thiệu các phương pháp canh tác bền vững và thúc đẩy mô hình Đối tác Công - Tư (PPP), dự án đã góp phần đáng kể vào việc nâng cao năng suất nông nghiệp, mở rộng khả năng tiếp cận nguồn lực, và tạo ra các cơ hội thị trường mới. Triển khai các hoạt động đào tạo và xây dựng năng lực, chương trình đã cung cấp cho nông dân địa phương các công cụ cần thiết để tăng hiệu quả sản xuất mà vẫn đảm bảo mục tiêu bảo vệ môi trường. Đồng thời, sáng kiến còn kêu gọi các bên liên quan trong mô hình PPP cùng chia sẻ, nhân rộng các mô hình thành công, thúc đẩy nông nghiệp bền vững, ứng dụng công nghệ và liên kết thị trường tại Việt Nam.

Tính đến tháng 4 năm 2025, dự án SFtW tại Việt Nam đã hỗ trợ hơn 8.000 người dân tiếp cận và áp dụng các phương pháp canh tác bền vững, tăng khả năng kiểm soát và tiếp cận nguồn lực sản xuất, đồng thời cải thiện khả năng tiếp cận thị trường. Chương trình đã mang lại những đổi mới đột phá như ứng dụng công nghệ theo dõi sức khỏe đất, hệ thống tưới nhỏ giọt tiết kiệm nước và chiến lược bón phân cải tiến sử dụng phân hữu cơ.

Tập huấn chế biến sợi từ lá dứa cho phụ nữ tại xã cư Drăm huyện Krông Bông

 Kết quả là năng suất tăng 20%, lượng phân hóa học giảm 30%, và lượng nước tưới tiêu thụ giảm 20%. Ngoài ra, dự án cũng đã thúc đẩy thành công các hợp đồng canh tác với PepsiCo Foods Việt Nam, bao phủ gần 100 ha đất trồng khoai tây.

Phụ nữ nông dân là trọng tâm trong tất cả các hoạt động của dự án, với sự tham gia tích cực và chủ động. Dự án cũng đã tổ chức nhiều nghiên cứu cấp quốc gia và các sự kiện thường niên của PSAV về ứng dụng công nghệ, khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu và các thực hành giảm phát thải trong ngành rau quả. Đồng thời, mạng lưới khuyến nông cộng đồng được tận dụng hiệu quả để triển khai đào tạo thực hành, chia sẻ kinh nghiệm và phát triển cẩm nang về các mô hình chuỗi giá trị có thể nhân rộng toàn quốc.

Đã từ lâu, chị H'Nối Byă ở xã Cư Drăm, huyện Krông Bông, tỉnh Đắk Lắk luôn ấp ủ mong muốn trồng nấm tại nhà. Sau khi tham gia chương trình She Feeds the World, chị được tham dự các buổi tập huấn, tham quan học hỏi kinh nghiệm và tìm hiểu thị trường tiêu thụ nấm. Chị H’Nối cùng một số chị em trong buôn thành lập nhóm trồng nấm, cùng nhau sản xuất, khảo sát thị trường và bán hàng qua mạng xã hội. Nhờ chất lượng tốt và được người tiêu dùng ủng hộ, nấm làm ra đến đâu bán hết đến đó, thậm chí không đủ cung cấp. Từ 200 bịch phôi nấm ban đầu, chị mạnh dạn đầu tư để nâng quy mô lên 1.000 bịch. Mỗi tháng, chị H'Nối thu nhập thêm hơn 3 triệu đồng. Không chỉ mang lại kinh tế, nấm còn giúp gia đình chị cải thiện bữa ăn hằng ngày.

Theo chị H’Nối, trồng nấm không quá phức tạp, phù hợp với cả những người có ít vốn và thời gian. Với nhu cầu tiêu dùng nấm sạch ngày càng cao, đây là sinh kế bền vững và tiềm năng. Hiện chị đang liên kết với nhà hàng để ổn định đầu ra. “Trồng nấm khiến tôi tự tin hơn. Khi chị em đến tận nhà xem tôi chăm sóc và thu hoạch nấm, thấy họ hào hứng, tôi cảm thấy rất tự hào”, chị H’Nối chia sẻ.

Trao quyền cho cộng đồng địa phương

Ông Lê Quốc Thanh, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, chia sẻ: “Hợp tác với Quỹ PepsiCo và CARE đã giúp chúng tôi đạt được mục tiêu chung trong việc thúc đẩy phát triển nông nghiệp bền vững tại Việt Nam. Thông qua dự án, chúng tôi không chỉ gia tăng sản lượng mà còn giúp nông dân tiếp cận thị trường hiệu quả hơn và cải thiện thu nhập, góp phần đảm bảo an ninh lương thực và mang lại tương lai tươi sáng hơn cho các hộ gia đình nông thôn. Dự án cũng góp phần củng cố mô hình PPP để phát triển chuỗi liên kết nông nghiệp tiên tiến một cách hiệu quả.”

Đồng hành thực hiện dự án, ông Bạch Thanh Tuấn, Giám đốc CDC Đắk Lắk cho biết: “Dự án She Feeds the World thực sự đã tạo ra bước ngoặt cho nông dân Đắk Lắk. Không chỉ giúp tăng sản lượng nông nghiệp, các sáng kiến trong dự án còn nâng cao khả năng thích ứng và áp dụng các thực hành nông nghiệp bền vững của cộng đồng. Sáng kiến này đã giúp nâng cao năng lực cho nông dân địa phương – đặc biệt là phụ nữ – giúp họ cải thiện sinh kế lâu dài.”

Nhờ các kỹ thuật canh tác mới, tiếp cận thị trường tốt hơn và sự chuyển đổi phương pháp canh tác, thu nhập của nông dân đã được cải thiện rõ rệt. Một trong những thành tựu nổi bật của chương trình là thúc đẩy bình đẳng giới – với hơn 60% người tham gia là phụ nữ – góp phần giúp họ làm chủ hơn trong hoạt động sản xuất nông nghiệp của chính mình.

Bà Lê Kim Dung, Giám đốc tổ chức CARE tại Việt Nam nhấn mạnh: “Dự án là minh chứng sống động cho sức mạnh của hợp tác và tác động chuyển đổi mà canh tác bền vững mang lại. Sự hợp tác giữa Quỹ PepsiCo, CARE và các đối tác địa phương không chỉ cải thiện sản lượng nông nghiệp mà còn góp phần thay đổi nhận thức về giới, trao quyền cho phụ nữ làm chủ các mô hình sản xuất nông nghiệp.”