Sáng 29/8, Đại học Đông Á phối hợp với Viện nghiên cứu Châu Âu và Châu Mỹ và Viện Friedrich Naumann Foundation (FNF) đã tổ chức hội thảo khoa học “Thực tiễn và giải pháp thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong các doanh nghiệp và hợp tác xã nông nghiệp tại Đắk Lắk”. Hội thảo nhằm tìm kiếm các giải pháp thiết thực để nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững cho ngành nông nghiệp địa phương.

Quang cảnh hội thảo

Tại hội thảo, các nhà quản lý, chuyên gia, nhà khoa học và đại diện các doanh nghiệp, hợp tác xã nông nghiệp trên địa bàn tỉnh đã đi sâu phân tích thực trạng đổi mới sáng tạo, thảo luận về các giải pháp cụ thể nhằm tháo gỡ khó khăn, tận dụng cơ hội để phát triển như: Đổi mới sáng tạo tại các hợp tác xã Nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk, thực trạng, rào cản và chính sách; vai trò của đổi mới sáng tạo trong nâng cao năng lực cạnh tranh chuỗi giá trị nông nghiệp; thực trạng và cách tiếp cận đổi mới sáng tạo trong các doanh nghiệp và hợp tác xã nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk; chính sách và biện pháp hỗ trợ thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong nông nghiệp tại tỉnh Đắk Lắk; cơ chế chính sách thúc đẩy khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo của tỉnh Đắk Lắk.

TS. Hoa Hữu Cường -Viện nghiên cứu Châu và Châu Mỹ báo cáo tham luận

Báo cáo cho thấy tỉnh Đắk Lắk có nhiều lợi thế về nông nghiệp, đặc biệt là các loại cây công nghiệp chủ lực như cà phê, hồ tiêu, cao su, và các loại cây ăn quả như sầu riêng, bơ, mắc ca. Tuy nhiên, ngành nông nghiệp của tỉnh vẫn đối mặt với nhiều thách thức như điều kiện khí hậu khắc nghiệt, hạ tầng thủy lợi còn hạn chế và chất lượng lao động chưa cao. Do đó, đổi mới sáng tạo (ĐMST) được xác định là một yêu cầu cấp thiết để nâng cao năng suất, chất lượng và khả năng cạnh tranh.

Từ năm 2016 đến nay, tỉnh đã triển khai hơn 20 mô hình sản xuất ứng dụng ĐMST, tập trung vào ba nhóm chính: vùng chuyên canh cây trồng chủ lực, ứng dụng công nghệ cao trong chế biến và thử nghiệm nông nghiệp hữu cơ, tuần hoàn. Một số doanh nghiệp tiên phong như Công ty CP Thực phẩm Xanh Thành Đồng và Công ty TNHH Hoàng Ký đã thể hiện vai trò dẫn dắt, trong khi các HTX như HTX cà phê EaTu đã bước đầu áp dụng mô hình cà phê hữu cơ.

TS. Trần Ngọc Thanh, Đại học Đông Á chia sẻ tham luận tại hội thảo

Việc áp dụng ĐMST đã giúp cải thiện năng suất, chất lượng sản phẩm và hiệu quả sản xuất. Nhiều sản phẩm chủ lực như cà phê hữu cơ, hồ tiêu sạch đã đạt tiêu chuẩn cao, có khả năng thâm nhập các thị trường khó tính như EU, Nhật Bản và Hoa Kỳ. Về mặt xã hội, ĐMST đã giúp cải thiện thu nhập và đời sống cho nông dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số.

Các tham luận chia sẻ đã chỉ ra nhiều hạn chế, trong đó nổi bật là nhận thức chưa đồng bộ, với 75% HTX chưa nắm rõ nội dung ĐMST. Nguồn lực tài chính và công nghệ còn hạn chế, khiến nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ khó tiếp cận vốn ưu đãi. Liên kết chuỗi giá trị còn yếu, nhiều liên kết giữa doanh nghiệp và HTX chỉ mang tính hình thức. Cuối cùng, nguồn nhân lực chưa đáp ứng yêu cầu, nhiều nông dân cao tuổi gặp khó khăn trong việc làm chủ công nghệ mới.

Theo TS. Hoa Hữu Cường -Viện nghiên cứu Châu và Châu Mỹ là chủ nhiệm đề tài cho biết: Đề tài này do Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Lắk đặt hàng, với cơ quan quản lý là Sở Khoa học Công nghệ tỉnh. Mục tiêu là đánh giá một bức tranh toàn diện về đổi mới sáng tạo trong các HTX và doanh nghiệp nông nghiệp của tỉnh, từ đó đưa ra các kiến nghị chính sách để hỗ trợ và thúc đẩy một cách hiệu quả nhất.

PGS. TS Hoa Hữu Lân- Trường Đại học Đông Á chia sẻ tham luận

Qua khảo sát một số HTX và doanh nghiệp, đặc biệt là những đơn vị có lãnh đạo trẻ, tri thức, đã bắt đầu quan tâm và chú ý đến đổi mới sáng tạo. Doanh nghiệp có những ý tưởng mới, phát triển sản phẩm mới, thay đổi quy trình, cách tiếp cận thị trường mới và đã đạt được hiệu quả ban đầu như tăng doanh số, tăng khách hàng. Tuy nhiên, đa số các HTX và doanh nghiệp vẫn gặp khó khi đầu tư trang thiết bị, kỹ thuật, công nghệ mới, mà không phải là đổi mới quy trình, sản phẩm, thị trường hay cách thực hiện; Nguồn nhân lực thiếu và yếu; Khó khăn về vốn.

Doanh nghiệp chia sẻ tại hội thảo

Các chuyên gia, nhà khoa học khuyến nghị tỉnh Đắk Lắk cần tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách hỗ trợ, do các chính sách hỗ trợ còn manh mún, nhỏ lẻ, dẫn đến hiệu quả hỗ trợ thấp và lãng phí nguồn lực; Đẩy mạnh đào tạo kỹ năng về đổi mới sáng tạo, đặc biệt cho các giám đốc doanh nghiệp và HTX, có thể thông qua các chương trình khuyến nông; Đẩy mạnh giúp các HTX và doanh nghiệp về vấn đề thị trường thông qua các chương trình xúc tiến thương mại và quảng bá của tỉnh. Khuyến khích hợp tác giữa doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh với các HTX, đồng thời huy động vốn từ các chương trình ODA và quỹ quốc tế. Phát triển trang trại thông minh, áp dụng cô