Chiều 7/10, tại Hà Nội, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Phiên họp lần thứ 16 của Ban Chỉ đạo quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), trực tuyến với 21 địa phương có biển.

Tham dự còn có Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà, Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về IUU; lãnh đạo các bộ, ngành liên quan. 

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Phiên họp lần thứ 16 Ban Chỉ đạo Quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Tại điểm cầu Đắk Lắk, Chủ tịch UBND tỉnh Tạ Anh Tuấn và Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thiên Văn đồng chủ trì. Cùng tham dự có lãnh đạo các sở, ngành liên quan và trực tuyến với 12 xã, phường ven biển. 

Tại phiên họp, lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương đã báo cáo việc thực hiện các nhiệm vụ Thủ tướng Chính phủ giao tại phiên họp thứ 15 vào tuần trước. Trong đó, tiến hành xây dựng và kết nối, chia sẻ dữ liệu quản lý nghề cá, dữ liệu giám sát hành trình tàu cá, dữ liệu vi phạm, truy xuất nguồn gốc; tổ chức các đoàn kiểm tra, hướng dẫn các địa phương thực hiện kiểm soát tàu cá ra vào cảng; kiểm soát hoạt động tàu cá thông qua việc lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS).

Các bộ, ngành, cơ quan, địa phương đang hoàn thiện Nghị định sửa đổi Nghị định 38 của Chính phủ về xử phạt hành chính trong lĩnh vực thuỷ sản; làm việc với các nước bạn để tăng cường hợp tác trong khai thác hải sản, quản lý, chống khai thác IUU; kiểm soát xuất xứ nguồn gốc hải sản; xây dựng chương trình chuyển đổi nghề nghiệp, sinh kế cho ngư dân gắn với bảo tồn, nuôi trồng, khai thác, sử dụng bền vững nguồn lợi thuỷ sản…

Theo Ban Chỉ đạo chống khai thác IUU, hiện nay cả nước có hơn 81 nghìn tàu khai thác hải sản, giảm 117 tàu. Cả nước có 28.032 tàu cá đã lắp đặt VMS, đạt 99,12% so với tổng số tàu cá phải lắp đạt VMS. Việc quản lý tàu cá ra vào các cảng, xuất nhập bến được kiểm soát chặt chẽ hơn.  Trong tuần qua, không ghi nhận chính thức tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài bị bắt giữ, xử lý. Tuy nhiên, tình trạng mất kết nối VMS vẫn còn diễn ra; công tác xử lý vi phạm tại một số địa phương vẫn còn chậm và chưa triệt để…

Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, trong chuyến công tác tại Bỉ mới đây, phía Ủy ban châu Âu (EC) tiếp tục đánh giá cao quyết tâm chính trị và nỗ lực của Việt Nam trong công tác chống khai thác IUU. Tuy nhiên, EC vẫn bày tỏ quan ngại về tình trạng tàu cá Việt Nam vi phạm vùng biển nước ngoài, mất kết nối VMS và công tác kiểm soát tàu cá, nguyên liệu thủy sản. Phía EC cũng sẵn sàng cử đoàn thanh tra lần thứ 5 sang Việt Nam (dự kiến vào tháng 11/2025), tuy nhiên phía EC cũng nêu rõ đây là đoàn thanh tra cuối cùng và khuyến nghị Việt Nam cần chuẩn bị đầy đủ báo cáo, hành động cần thiết để bảo đảm có cơ sở chắc chắn cho việc gỡ bỏ “thẻ vàng” IUU.

Trước tình hình trên, Ban Chỉ đạo quốc gia về IUU đã yêu cầu các bộ, ngành và địa phương ven biển tập trung thực hiện đợt cao điểm điều tra, xác minh, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, hoàn thành trước ngày 15/10/2025 để cập nhật kết quả gửi EC trước đợt thanh tra lần thứ 5.

Thủ tướng thẳng thắn chỉ rõ, kết quả chuyển biến còn chậm so yêu cầu và sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Phát biểu chỉ đạo, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh: Mặc dù đã có những kết quả nhất định trong thực hiện các giải pháp chống khai khác IUU nhưng chuyển biến còn chậm so với yêu cầu.

Do đó, các bộ, ngành và các tỉnh, thành phố ven biển phải tập trung thực hiện đợt cao điểm điều tra, xác minh, xử phạt hành chính đối với các vụ việc vi phạm được phát hiện, xử lý hình sự đối với các vụ việc đã khởi tố, hoàn thành trước ngày 15/10/2025 để báo cáo, cập nhật kết quả với EC, thể hiện quyết tâm, cam kết của Việt Nam trong chống khai thác IUU.

Đồng thời, thực hiện các biện pháp bảo đảm không có phát sinh tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài; tập trung cấp giấy phép khai thác thủy sản cho tàu cá, lắp đặt thiết bị VMS; đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức và chuyển đổi nghề cho ngư dân; đẩy mạnh chuyển đổi số trong lĩnh vực thủy sản để phát triển bền vững…

Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh mục tiêu là phải chấm dứt việc khai thác IUU để Ủy ban châu Âu (EC) gỡ thẻ vàng đối với thủy sản Việt Nam trong năm 2025, do đó phải cương quyết tuyên chiến với khai thác IUU.

"Chúng ta quyết tâm thực hiện việc này, không thể để tình trạng có tàu cá đi đâu 6 tháng trời mà không lực lượng chức năng, không địa phương nào biết, không quản lý được; người dân nào vi phạm về IUU thì dứt khoát phải bị xử lý nghiêm theo pháp luật; dứt khoát phải kiểm soát chặt chẽ ngư dân và tàu cá; phải thực hiện chiến dịch từ nay đến hết ngày 15-11-2025 để xử lý dứt điểm tình trạng này" - Thủ tướng yêu cầu.

Nhấn mạnh tinh thần phải quyết liệt tuyên chiến với tình trạng khai thác IUU, các tình trạng gian lận, trốn thuế…; Thủ tướng cho rằng nếu cần chế tài, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cùng các địa phương đề xuất, kiến nghị Chính phủ để xử lý việc này dứt điểm.

*Riêng với tỉnh Đắk Lắk, tính đến ngày 4/10, công tác quản lý đội tàu đã có nhiều chuyển biến tích cực. Cụ thể, số lượng tàu cá của tỉnh giảm còn 2.989 chiếc (giảm 20 chiếc so với tuần trước); số tàu cá chưa được cấp phép giảm mạnh còn 1.049 chiếc (giảm 48 chiếc). Tỷ lệ tàu cá từ 15 m trở lên lắp đặt VMS đạt 99,42% (684/688 tàu).

Chủ tịch UBND tỉnh Tạ Anh Tuấn báo cáo tình hình thực hiện chống khai thác IUU trên địa bàn Đắk Lắk.

Trong tuần, tỉnh đã tiến hành xóa đăng ký cho 25 tàu cá, nâng tổng số tàu được xóa đăng ký từ đầu năm đến nay lên 169 tàu. Công tác kiểm soát tàu cá ra vào cảng được siết chặt, đảm bảo 100% tàu cá phải có đầy đủ hồ sơ theo quy định. Lượng tàu cá ra vào cảng qua hệ thống truy xuất điện tử (eCDT) tăng 9,5% so với tuần trước.

Bên cạnh đó, tỉnh đã tổ chức các lớp tập huấn, phổ biến pháp luật cho 200 ngư dân là thuyền trưởng, chủ tàu cá tại các xã, phường ven biển. Đồng thời, thành lập đoàn công tác kiểm tra, làm việc trực tiếp tại các địa phương ven biển để đôn đốc, chỉ đạo công tác chống khai thác IUU.

Các điểm cầu tham dự hội nghị

Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch UBND tỉnh Tạ Anh Tuấn cho biết, tỷ lệ xử lý vi phạm hành chính đối với các tàu cá còn thấp, nhất là các lỗi vi phạm do mất kết nối. Hiện tại, tỉnh đang tiến hành rà soát, xác định lại nguyên nhân chính xác của các vụ việc vi phạm để có biện pháp xử lý phù hợp.

Tỉnh Đắk Lắk cam kết, trong tháng 10/2025, tỉnh sẽ kiên quyết xử lý triệt để đối với những tàu cá vi phạm nhằm bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật và góp phần cùng cả nước nỗ lực gỡ bỏ "thẻ vàng" IUU của EC.