Ngày 3/11, tiếp tục kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Quốc hội nghe một số Tờ trình, Báo cáo thẩm tra về các dự thảo luật và tiến hành thảo luận ở tổ.

Các đại biểu đã xem xét, đánh giá các tờ trình, báo cáo thẩm tra về các dự thảo: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quản lý nợ công; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Kinh doanh bảo hiểm; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thống kê; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giá; Luật Thương mại điện tử và tiến hành thảo luận tổ.

Quang cảnh phiên họp tại hội trường (Ảnh: quochoi.vn).

Tham gia thảo luận tại Tổ 15, liên quan đến dự thảo Luật Thương mại điện tử, Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đắk Lắk Lê Đào An Xuân cho rằng quy định tại khoản 4 Điều 6 về hành vi bị cấm, liên quan đến “sử dụng các thuật toán hoặc biện pháp để hạn chế hoặc ưu tiên việc hiển thị hàng hóa, dịch vụ của người bán mà không công khai tiêu chí lựa chọn chính được sử dụng”, vẫn còn diễn đạt chưa rõ ràng, đặc biệt ở cụm từ “tiêu chí lựa chọn chính”.

Đại biểu cho biết, thực tiễn hiện nay cho thấy việc áp dụng thuật toán để đánh giá hành vi tiêu dùng đang được các mạng xã hội và nền tảng thương mại điện tử áp dụng rất mạnh, gây tác động trực tiếp đến khả năng hiển thị hàng hóa của người bán, nhất là trong trường hợp người bán không sử dụng dịch vụ quảng cáo. Đại biểu đặt vấn đề liệu trong các hợp đồng giữa sàn thương mại điện tử hoặc mạng xã hội với người bán hàng có quy định cụ thể về nội dung hiển thị này hay không; nếu có thì cơ chế hiển thị được xác định như thế nào, còn nếu không có thì việc kiểm soát, giám sát và bảo đảm công bằng giữa các bên được thực hiện ra sao.

Từ thực tiễn đó, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo cần làm rõ hơn nội dung này, đồng thời xác định rõ hình thức kiểm tra, giám sát việc sử dụng thuật toán nhằm bảo đảm công bằng giữa các chủ thể cung cấp hàng hóa, dịch vụ trên môi trường số.

Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đắk Lắk Lê Đào An Xuân đóng góp ý kiến tại phiên thảo luận tổ (Ảnh: Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh cung cấp).

Đối với quy định tại khoản 4 Điều 15 về trách nhiệm kiểm duyệt tự động nội dung thông tin hàng hóa do người bán khởi tạo cũng cần được cân nhắc, đại biểu Lê Đào An Xuân cho rằng, thay vì quy định cứng “kiểm duyệt tự động”, dự thảo Luật chỉ nên quy định trách nhiệm kiểm duyệt, còn hình thức kiểm duyệt thực hiện theo đặc thù từng sàn thương mại điện tử, từng loại dịch vụ và từng nhóm hàng hóa. Nội dung chi tiết nên giao Chính phủ quy định để bảo đảm linh hoạt, phù hợp với thực tế đa dạng của thị trường và tránh rơi vào tình trạng Luật quy định quá chặt về mặt kỹ thuật, gây khó khăn khi thực tiễn thay đổi.

Đề cập là tình trạng “like giả”, “comment giả”, “review giả” đang phổ biến trên mạng xã hội và nền tảng thương mại điện tử, đại biểu nêu thực tế trước đây đánh giá của người dùng là cơ sở tin cậy để lựa chọn sản phẩm, nhưng hiện nay phần lớn các đánh giá bị làm giả thông qua việc thuê người hoặc thuê dịch vụ tạo bình luận, phản ánh sai lệch chất lượng hàng hóa. Đại biểu cho rằng, dự thảo luật chưa có quy định điều chỉnh nội dung này và đề nghị bổ sung nhằm bảo đảm tính trung thực của thông tin, đồng thời coi đây là kênh quan trọng để phòng ngừa, ngăn chặn hàng giả, hàng kém chất lượng.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp và Pháp luật của Quốc hội Ngô Trung Thành đóng góp ý kiến tại phiên thảo luận tổ (Ảnh: Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh cung cấp).

Thảo luận về nội dung thanh tra, kiểm tra chuyên ngành, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp và Pháp luật của Quốc hội Ngô Trung Thành (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đắk Lắk) cho rằng cần thực hiện quán triệt yêu cầu đổi mới tư duy lập pháp, trong đó có nguyên tắc không lặp lại những quy định đã được xác định rõ trong luật gốc và không đưa vào luật chuyên ngành những nội dung thuộc thẩm quyền Chính phủ.

Đại biểu Ngô Trung Thành dẫn chứng trường hợp một số dự án luật trình tại kỳ họp lần này có xu hướng thay cụm từ “thanh tra, kiểm tra” bằng “thanh tra, kiểm tra chuyên ngành”, trong khi Luật Thanh tra đã được ban hành và quy định đầy đủ về thẩm quyền, trình tự, thủ tục thanh tra. Đại biểu nhấn mạnh nếu không có quy định đặc thù thì không cần thiết tiếp tục đưa nội dung thanh tra vào luật chuyên ngành, vì hậu quả là dễ dẫn đến trùng lặp, hình thức hoặc nhắc lại mà không có giá trị pháp lý mới. Theo đại biểu, thanh tra là công cụ quản lý nhà nước, không có lĩnh vực nào được loại trừ, dù luật chuyên ngành có đề cập hay không, do vậy việc bổ sung hoặc lược bỏ phải bảo đảm chặt chẽ về mặt kỹ thuật lập pháp.

Đối với dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Kinh doanh bảo hiểm, đại biểu Ngô Trung Thành góp ý về quy định chuyển tiếp tại Điều 157, theo đó dự thảo bổ sung khoản 4a quy định hội sở, sở giao dịch, công ty thành viên của doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm thành lập trước ngày 01/01/2023 thì được tiếp tục hoạt động. Đại biểu nhận định quy định này là không hợp lý về mặt kỹ thuật lập pháp, bởi kể từ ngày 01/01/2023 đến nay, các đơn vị nêu trên vẫn đang hoạt động bình thường và phù hợp pháp luật, không có quy định nào buộc phải dừng hoạt động. Do đó, việc quy định lại rằng các đơn vị này “được tiếp tục hoạt động” là không cần thiết, thậm chí gây mâu thuẫn về mặt logic. Đại biểu đề nghị cơ quan thẩm tra và soạn thảo rà soát, cân nhắc bỏ quy định này.

Về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quản lý nợ công, đại biểu lưu ý thêm vấn đề kỹ thuật xây dựng văn bản khi dự thảo đang đồng thời gộp hai nội dung vào điều khoản thi hành: quy định về hiệu lực của luật và sửa đổi, bổ sung Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp. Đại biểu đề nghị tách hai nội dung này thành hai điều riêng, trong đó sửa đổi Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp cần được quy định trước điều khoản về hiệu lực thi hành để bảo đảm chuẩn xác về cấu trúc và trình tự của văn bản quy phạm pháp luật…