Sáng 22/10, Sở Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với Công ty Puratos Grand-Place Việt Nam (PGPV) và Tổ chức Hợp tác Quốc tế Đức (GIZ) tổ chức Hội thảo tổng kết Dự án “Sản xuất ca cao tái sinh nhằm hỗ trợ phát triển sinh kế tại Việt Nam” (ReCoPro) tại tỉnh Đắk Lắk.

Sự kiện quy tụ hơn 50 đại biểu đến từ các cơ quan nhà nước, tổ chức quốc tế, khu vực tư nhân và hợp tác xã trồng ca cao để cùng đánh giá các kết quả đạt được, chia sẻ bài học kinh nghiệm và thảo luận định hướng phát triển bền vững ngành ca cao Việt Nam trong tương lai.

Các đại biểu tham dự Hội thảo

Dự án “Sản xuất ca cao tái sinh nhằm hỗ trợ phát triển sinh kế tại Việt Nam” (ReCoPro) được đồng tài trợ bởi Chính phủ Đức và Công ty Puratos Grand-Place Việt Nam, do GIZ phối hợp thực hiện cùng PGPV từ tháng 11/2021 đến tháng 11/2025 tại tỉnh Đắk Lắk và Lâm Đồng.

Mục tiêu của dự án là nâng cao khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu và cải thiện thu nhập cho nông dân trồng ca cao quy mô nhỏ, đồng thời thúc đẩy các thực hành canh tác bền vững và thân thiện với môi trường trong cộng đồng trồng ca cao. Cộng đồng được hưởng lợi từ nguồn thu nhập đa dạng, giúp giảm rủi ro thị trường và tăng khả năng chống chịu. Nông dân được hỗ trợ đầu ra ổn định, cây giống và tư vấn kỹ thuật tại vườn, đồng thời có thêm thu nhập từ các sản phẩm phi ca cao trong mô hình nông – lâm kết hợp và cơ hội tài chính carbon.

Bà Đặng Thị Thủy, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường phát biểu khai mạc hội thảo

Công ty Puratos Grand-Place Việt Nam (PGPV) cho biết, đến nay Dự án đã cung cấp gần 90.000 cây giống cho 300 nông hộ, trên cơ sở đánh giá điều kiện trang trại của chuyên gia, đi kèm hướng dẫn kỹ thuật và giám sát định kỳ. Bên cạnh đó, 88 buổi tập huấn và trình diễn thực địa được tổ chức với hơn 2.000 lượt tham gia, giúp nông dân áp dụng các thực hành nông nghiệp tái sinh, quản lý trang trại và phát triển kinh doanh.

Dự án đã xây dựng 8 vườn mô hình trình diễn tại Đắk Lắk và Lâm Đồng, được trang bị hệ thống tưới nhỏ giọt và khu vực ủ phân compost. Các nông hộ tham gia được chuyên gia dự án thường xuyên đến thăm, hướng dẫn kỹ thuật về các thực hành tái sinh như ủ phân từ vỏ ca cao và phân bò, sử dụng dung dịch vi sinh và nấm Trichoderma để quản lý sâu bệnh và cải thiện đất, cũng như nuôi kiến vàng để phòng trừ sâu bệnh tự nhiên. Các mô hình này đã mang lại kết quả rõ rệt về năng suất, chất lượng ca cao và hiệu quả bảo vệ môi trường. Đặc biệt có 2 vườn mô hình ở Ea kar, Đắk Lắk đã tăng năng suất hạt ướt lên gấp 1,5 lần so với trước khi áp dụng các phương pháp canh tác tái sinh (trong giai đoạn 2023 - 2025) và so với các vườn sản xuất truyền thống khác.

Ông Daniel Herrmann, Trưởng Khối Chính sách Khí hậu, GIZ Việt Nam chia sẻ kết quả triển khai dự án

Không chỉ dừng ở khía cạnh kỹ thuật, dự án còn nâng cao các kỹ năng kinh doanh cho nông dân. Các hợp tác xã được hỗ trợ trong lĩnh vực tiếp thị, thương mại điện tử và xây dựng thương hiệu. Nông dân được hướng dẫn quảng bá sản phẩm trên nền tảng số, cải thiện bao bì để đáp ứng nhu cầu thị trường và phát triển thương hiệu hợp tác xã mạnh hơn. Sự kết hợp giữa hỗ trợ kỹ thuật và kinh doanh đã tăng khả năng tiếp cận thị trường, củng cố niềm tin và sự ổn định thu nhập của nông dân.

Dự án cũng đã thử nghiệm những yếu tố ban đầu của một cơ chế tài chính carbon cộng đồng nhằm bù đắp cho những nỗ lực của nông dân trong việc giảm phát thải khí nhà kính. Trong khuôn khổ sáng kiến này, nông dân được nhận khoản hỗ trợ khuyến khích khoảng 3.000 – 4.000 đồng cho mỗi cây sống trong hai đợt giám sát đầu tiên.

Bà Hà Thị Thương Thương – Chuyên gia Puratos Grand –Place Việt Nam chia sẻ những đóng góp từ dự án ReCopro.

Ông Daniel Herrmann, Trưởng Khối Chính sách Khí hậu, GIZ Việt Nam cho biết. “Dự án này là một ví dụ điển hình cho thấy canh tác ca cao thích ứng và thân thiện với khí hậu có thể giúp tăng năng suât và thu nhập cho nông dân, đồng thời đóng góp vào chương trình hành động về khí hậu.  Những bài học rút ra từ quan hệ đối tác phát triển giữa Puratos và GIZ trong khuôn khổ dự án ReCoPro sẽ góp phần định hình các sáng kiến trong tương lai, mở rộng các thực hành canh tác tái sinh và trao quyền cho nhiều nông dân hơn tham gia vào quá trình chuyển đổi xanh của Việt Nam.”

 Nông dân tham gia dự án được hỗ trợ đầu ra ổn định, cây giống và tư vấn kỹ thuật tại vườn, đồng thời có thêm thu nhập từ mô hình nông – lâm kết hợp và cơ hội tài chính carbon.

Theo bà Đặng Thị Thủy, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường, cây ca cao được xem là một hướng đi tiềm năng giúp đa dạng hóa cây trồng, tăng thu nhập, bảo vệ môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu. Hiện nay, UBND tỉnh Đắk Lắk đang xây dựng Đề án phát triển  cây ca cao bền vững, với mục tiêu xây dựng chuỗi giá trị ca cao toàn diện –  từ sản xuất, chế biến đến tiêu thụ – đảm bảo hiệu quả về kinh tế, xã hội và  môi trường, hướng tới phát thải thấp, tăng trưởng xanh và hội nhập quốc tế.

Sản phẩm ca cao của đơn vị tham gia dự án giới thiệu tại hội thảo

Tỉnh xác định sẽ tận dụng lợi thế để phát triển ca cao theo hướng bền vững, trồng xen canh hợp lý trong các vườn điều, cây ăn quả, cà phê kém hiệu quả;  Phát triển diện tích lên khoảng 1.300 ha vào năm 2030, sản lượng khoảng 1.400 tấn, tập trung ở các huyện Ea Kar, Buôn Đôn, Ea H’leo, Krông Ana, Ea Súp; Nghiên cứu và ứng dụng giống mới, kháng sâu bệnh, năng suất cao, nhất là phòng trừ bọ xít muỗi và nấm Phytophthora. Khuyến khích doanh nghiệp đầu tư chế biến sâu, xây dựng thương hiệu  “Ca cao Đắk Lắk” và kết nối thị trường xuất khẩu.

Dự án ReCoPro đánh dấu một cột mốc quan trọng trong hành trình phát triển ngành ca cao bền vững, thể hiện sức mạnh của hợp tác theo chuỗi cung ứng mang lại lợi ích kinh tế, xã hội và môi trường lâu dài. Dự án là minh chứng cho Phương thức canh tác nông nghiệp tái sinh và mô hình kinh doanh bao trùm có thể xây dựng một ngành ca cao chống chịu, cạnh tranh và thân thiện với khí hậu tại Việt Nam.