Sáng 20/4, Bộ Tài Nguyên và Môi trường tổ chức Hội thảo lấy ý kiến góp ý dự thảo Đề án thành lập các Ủy ban lưu vực (UBLV) sông và Đề án thành lập UBLV sông Sê San – Sêrêpốk. Thứ trưởng Bộ Tài Nguyên và Môi trường Chu Phạm Ngọc Hiển chủ trì buổi Hội thảo.

Quang cảnh Hội thảo

Trong những năm qua, nền kinh tế Việt Nam đã có mức tăng trưởng mạnh mẽ, đặc biệt là trong lĩnh vực nông nghiệp và công nghiệp. Để có được những thành tựu đó, không thể không kể đến vai trò tích cực và vô cùng quan trọng của tài nguyên nước. Tuy nhiên, cùng với sự gia tăng nhanh chóng của dân số và phát triển kinh tế, tài nguyên nước đang phải đối mặt với nhiều nguy cơ thiếu hụt và cạn kiệt dần. Việc khai thác tài nguyên nước ở nước ta còn nhiều điểm chưa hợp lý, cơ chế kiểm soát các nguồn gây ô nhiễm, các hoạt động chặt phá rừng chưa hiệu quả, tác động của biến đổi khí hậu đã và đang gây ảnh hưởng gay gắt và nghiêm trọng đến tài nguyên nước…Trước những thách thức đó, việc thành lập các UBLV sông, thực hiện các cơ chế phối hợp để điều phối, giám sát các hoạt động về tài nguyên nước và xử lý các vấn đề phát sinh trên phạm vi toàn lưu vực là rất cấp thiết nhằm tăng cường hơn nữa công tác quản lý tài nguyên nước hiệu quả.

Căn cứ vào thực tiễn phân bố lưu vực sông ở nước ta, tại Đề án, Bộ Tài Nguyên và Môi trường đề xuất thành lập 6 UBLV sông gồm: UBLV sông Hồng- Thái Bình (chịu trách nhiệm đối với lưu vực sông Hồng - Thái Bình, Bằng Giang, Kỳ Cùng, Tiên Yên, Ba Chẽ), UBLV sông Cửu Long (chịu trách nhiệm đối với hệ thống sông thuộc đồng bằng sông Cửu Long), UBLV sông khu vực Bắc Trung Bộ (chịu trách nhiệm đối với 9 lưu vực sông Mã, Cả, Hương, Tống, Yên, Lạch Bạng, Gianh, Bến Hải và Ô Lâu), UBLV sông khu vực Nam Trung Bộ (chịu trách nhiệm đối với 9 lưu vực sông Vu Gia – Thu Bồn, Ba, Trà Khúc, Kôn – Hà Thanh, Lại Giang, Kỳ Lộ, Cái Ninh Hòa, Cái Nha Trang), UBLV sông Sê San – Sêrêpốk (chịu trách nhiệm đối với lưu vực sông Sê San và Sêrêpốk), UBLV sông Đồng Nai (chịu trách nhiệm đối với 8 lưu vực sông Đồng Nai – Sài Gòn, Cạn, Trâu, Cái Phan Rang, Lũy, Cái Phan Thiết, Dinh, Đu Đủ, Ray). UBLV sông có chức năng kiến nghị việc điều hòa, phân phối nguồn nước, giám sát các hoạt động khai thác, sử dụng, bảo vệ tài nguyên nước, bảo vệ môi trường lưu vực sông, phòng chống và khắc phục hậu quả, tác hại do nước gây ra, tham gia, phối hợp giải quyết các vấn đề có tính liên ngành, liên vùng, liên địa phương trên các lưu vực sông liên tỉnh thuộc phạm vi trách nhiệm đã phân công.

Đại biểu thảo luận tại Hội thảo

Về lưu vực sông Sê San và Sêrêpốk, đây là 02 sông có nguồn tài nguyên nước phong phú (sông Sê San là 12,9 tỷ m3, sông Sêrêpốk là 9,7 tỷ m3) kết hợp với địa hình dốc được xem là lợi thế trong phát triển thủy điện, tưới tiêu, cấp nước công nghiệp, sinh hoạt, góp phần đẩy mạnh tăng trưởng kinh tế - xã hội và cải thiện điều kiện sinh sống của người dân 5 tỉnh Tây Nguyên. Tuy nhiên, hiện nay, tình hình khai thác, sử dụng nước trên lưu vực sông Sê San - Sêrêpốk đã ở mức cao, về cơ bản hai ngành sử dụng nước chính của vùng là nông nghiệp và thủy điện đã gần đạt tới mức khai thác tối đa trữ năng cho phép của vùng. Do vậy, việc quản lý tài nguyên nước tại lưu vực đòi hỏi phải được thực hiện nghiêm túc, hiệu quả dựa trên các quy hoạch, kế hoạch cụ thể để bảo vệ nguồn tài nguyên nước trong vùng.

Thảo luận tại Hội thảo, các đại biểu đều thống nhất cho rằng việc thành lập các UBLV sông là hoạt động cần thiết để tăng cường tham mưu, giúp việc cho các cơ quan quản lý Nhà nước về tài nguyên nước hiệu quả và bền vững hơn. Song để các UBLV sông hoạt động có hiệu quả sau khi thành lập thì cần phải có quy định rõ ràng về chức năng, quyền hạn của các UBLV sông nhằm đảm bảo sự hài hòa trong việc điều phối nguồn nước, nhất là ở các sông liên tỉnh, ở thượng nguồn và hạ lưu các con sông, tránh tình trạng mang lại lợi ích cho địa phương này nhưng lại gây ảnh hưởng xấu cho địa phương khác. Về cơ chế tài chính, nên lấy nguồn thu từ tài nguyên nước để chi cho hoạt động của các UBLV sông và Văn phòng UBLV sông  nhằm đảm bảo cho các đơn vị trên hoạt động ổn định, liên tục và hiệu quả…   

Thứ trưởng Bộ Tài Nguyên và Môi trường Chu Phạm Ngọc Hiển phát biểu tại Hội thảo

Phát biểu kết luận Hội thảo, Thứ trưởng Bộ Tài Nguyên và Môi trường Chu Phạm Ngọc Hiển nhấn mạnh tính cần thiết của việc xây dựng và ban hành Đề án thành lập các UBLV sông nói chung và Đề án thành lập UBLV sông Sê San – Sêrêpốk nói riêng đối với việc đảm bảo nguồn tài nguyên nước ở Việt Nam. Do đó, Thứ trưởng Chu Phạm Ngọc Hiển đề nghị đơn vị trực tiếp soạn thảo Đề án và các đơn vị có liên quan tích cực tiếp thu các ý kiến góp ý tại Hội thảo, nghiên cứu, chỉnh sửa và sớm hoàn chỉnh Đề án để trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, ban hành trong tháng 6/2016.