Dray K’naǒ là một dòng thác thuộc địa phận xã Krông Jing, huyện M’Đrăk, tỉnh Đắk Lắk, do Lâm trường M’Đrăk (nay là Công ty Lâm nghiệp M’Đrăk) quản lý.

Cách trung tâm huyện chưa tới 5km, thác Dray K’naǒ đã được thiên nhiên khéo léo bài trí cho một cảnh quan thơ mộng, bí ẩn và hoang sơ, mang đậm sắc thái của núi rừng Tây Nguyên.

Dray K’naǒ nằm trên dòng suối Ea Krăng, là hợp lưu của các con suối Ea Toong, Ea Tlư và Ea K’sumg. Thác đổ ra sông Krông Hding. Đầu nguồn của thác là đỉnh núi Cư Pă và dãy núi Cư Yang Sin hùng vĩ, gắn với nhiều huyền thoại. Xuất phát từ thành phố Buôn Ma Thuột tới km 85, quốc lộ 26 sẽ có một con đường rẽ trái để đi vào Thác. Ẩn mình dưới những tán cây rừng nguyên sinh, Dray K’naǒ trải dài gần 2km, hoang sơ, bí ẩn, thôi thúc, gọi mời.

Không dữ dội như Dray Sáp, Drai Kpơ, Dray K’naǒ mang trong mình một sắc thái riêng với dòng thác chảy dài hiền hoà, thơ mộng. Vượt qua những phiến đá to, tới vị trí trung tâm Dray K’naǒ bỗng đột ngột chia đội. Một bên là những đoạn địa hình đổ xuống thấp, nếu như theo thông lệ sẽ tạo thành những ngọn thác có nước đổ mạnh, bọt tung trắng xoá một góc trời nhưng nhờ những bãi đá ở phía trên đã góp phần phân tán dòng nước và cản bớt tốc độ dòng chảy làm dòng nước đổ xuống tuy cao nhưng không mạnh tạo thành những tấm lưới nước tuyệt đẹp. Một bên là dòng nước len lỏi qua bãi đá lớn, nhấp nhô, trùng điệp nối sang bờ phía Đông thác. Tiếng nước chảy va đập vào đá tạo ra những âm thanh mạnh vang vọng trong không gian hun hút, mênh mang. Đây là đoạn rộng nhất của thác, mặt nước mùa nước lớn ở đoạn này có thể rộng tới gần 200m. Điều này là một trong những yếu tố tạo nên sự khác biệt cho Dray K’naǒ.

Tại Dray K’naǒ, đá là một yếu tố không thể thiếu. Không cứng như tính chất lý học của nó, nhiều tảng đá đã bị dòng nuớc chẻ đôi. Có những hòn đá xếp chồng lên nhau một cách ngẫu nhiên tạo thành những hình khối tinh tế, độc đáo. Lại có những tảng đá bị cây cổ thụ lâu năm với những bộ rễ chằng chịt phủ kín. Trải từ đời này sang đời khác, những cây cổ thụ giống như những người gác dòng ngày đêm cần mẫn, thầm lặng chứng kiến sự tồn tại của Dray K’naǒ qua những biến động thăng trầm của thời gian. Dọc theo chiều dài của Thác chúng ta sẽ dễ dàng bắt gặp nhiều cây cổ thụ như thế. Sự tồn tại của chúng như một minh chứng hùng hồn cho sự lâu đời, huyền thoại của Dray K’naǒ, tạo thành những nét chấm đậm tô thêm vẻ đẹp của Thác. Đến với Dray K’naǒ, ta không chỉ thưởng ngoạn sự thơ mộng của dòng nước mà còn được núp mình dưới những tán cây cổ thụ để cảm nhận thấy sự nhỏ bé của con người và tấm lòng bao dung của thiên nhiên kỳ vĩ. Tới lúc này, nước, đá, cây như hoà vào làm một trong bức tranh thuỷ mặc tuyệt tác, sinh động.

Góp phần làm phong phú cho cảnh quan và hệ sinh thái của Dray K’naǒ còn phải kể tới những đồi cỏ và đồi thông bên bờ phía Đông. Đồi thông ngày đêm gió thổi rì rào như để kể mãi những huyền thoại về Dray K’naǒ. Điều kiện tự nhiên của M’Đrăk thích hợp cho sự phát triển của đồng cỏ. Bên cạnh việc phục vụ cho chăn nuôi, cỏ còn làm dịu bớt cái nắng cao nguyên. Thả mình trên đồi cỏ, nhìn ngắm trời đất bao la sẽ là một cảm giác thú vị không dễ gặp khi chúng ta đến với Dray K’naǒ.

Cũng ở bờ phía Đông của Thác còn có những bức vách đá dựng đứng, cheo leo như để bảo vệ, gìn giữ lấy báu vật Dray K’naǒ. Ngoài ra, ta sẽ bắt gặp hệ thực vật nguyên sinh với nhiều cây gỗ to mọc trên vách đá như biểu hiện cho sự trường tồn, kiên cường của sức sống Tây Nguyên.

Sau những khúc gãy, về cuối thác địa hình lại trở nên bằng phẳng, hai dòng tụ lại làm một tạo nên một vùng nước khá rộng. Như đã làm xong nghĩa vụ tạo nên vẻ đẹp, sự dịu mát cho đời, Dray K’naǒ trở lại thâm trầm, tĩnh lặng, dòng chảy hẹp dần, trên đường xuôi ra sông lớn.

Chỉ với đoạn trung tâm của mình, Dray K’naǒ cũng có thể làm hài lòng những du khách khó tính nhất. Tuy nhiên với những du khách thích khám phá thì sự bí ẩn của Thác sẽ thôi thúc họ tìm kiếm nhiều hơn. Men theo dòng chảy từ sau đoạn hợp nhất du khách sẽ xuôi theo về phía cuối thác. Không có đường mòn, hay bậc tam cấp, chỉ có đá gập gềnh và gai rừng lấp lối, lúc này sự tập trung sẽ không phải là dòng chảy hay bãi đá mà là quang cảnh hoang sơ, gợi sự tò mò cho con người.

Nhưng sẽ càng thôi thúc khám phá hơn khi chúng ta đã tới được cuối thác mà chưa thấy được đoạn đầu của Thác. Tạm thời ra khỏi cảm giác khám phá, du khách sẽ có thời gian để tham quan Khu du lịch sinh thái Dray K’naǒ. Đây là một quần thể nhiều công trình có chức năng khác nhau như: nhà hàng, nhà nghỉ, khu vui chơi giải trí, vườn hoa, vườn thú…Hoang sơ, bí ẩn nhưng Dray K’naǒ vẫn có chỗ cho sự hiện diện của những công trình đương đại. Sự kết hợp, đan xen, tiếp nối này càng làm tôn thêm giá trị cho dòng thác này.

Ngược theo con đường trải nhựa, qua dãy nhà nghỉ sẽ có con đường mòn để chúng ta tái ngộ với Dray K’naǒ. Một bên là bờ cát, một bên là đồi cỏ, ở giữa là dòng nước êm đềm trôi xuôi sẽ làm nhiều người nhầm tưởng đây là đầu nguồn của Thác. Nhưng không phải, đó chỉ là con đường báo hiệu việc thám hiểm thác bằng đường mòn đã chấm dứt. Men theo dòng, ngược lên trên, qua đoạn nước lặng chúng ta sẽ lại nghe thấy tiếng thác đổ. Cảnh quan hoang sơ ít thấy dấu vết của con người. Sau chặng đường đạp đá, bẻ cây, chúng ta sẽ thấy hiện ra rõ ràng trước mắt một ngã ba. Ngã ba này là sự hợp nhất của ba dòng suối khác nhau. Tới đây, cảm xúc của chúng ta sẽ thật khó diễn tả, cái cảm giác của một người thám hiểm đã khám phá ra địa điểm mình mong muốn. Cũng chỉ tới đây, cảm nhận về Dray K’naǒ mới trọn vẹn, lúc đầu là nô nức sum vầy, rồi khắc khoải chia đôi để rồi thanh thản hội tụ xuôi về sông mẹ thân yêu.

Thưởng ngoạn, thám hiểm xong du khách có thể thưởng thức rượu cần, cơm lam và những đặc sản Tây Nguyên ngay tại nhà hàng của khu du lịch sinh thái Dray K’naǒ. Du khách còn có thể đi tham quan điền dã tại các buôn làng người bản địa ở xung quanh thác. Tại đó chúng ta sẽ bắt gặp những phong tục, tập quán, những sinh hoạt văn hoá đậm chất Tây Nguyên.

Với vẻ đẹp cảnh quan và những giá trị khoa học của mình, thác Dray K’naǒ sẽ là một địa chỉ hấp dẫn trong những chuyến du xuân, thưởng ngoạn của du khách gần xa.

Bá Lục (Tổng hợp)