Sáng 27/3, Bộ Y tế phối hợp với Bộ NN&PTNT tổ chức "Hội nghị trực tuyến liên ngành tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền sang người năm 2024". Các đồng chí Nguyễn Thị Liên Hương, Thứ trưởng Bộ Y tế; Phùng Đức Tiến, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đồng chủ trì hội nghị.

Tại điểm cầu Đắk Lắk có Phó Chủ tịch UBND tỉnh H’Yim Kđoh; lãnh đạo Sở, ngành, địa phương liên quan.

Các đại biểu tham dự hội nghị tại điểm cầu Bộ Y tế

Hơn 2 thập kỷ qua, nhiều dịch bệnh nguy hiểm và mới nổi đã xảy ra trên toàn thế giới như: Dịch hạch, SARS, cúm gia cầm A (H5N1), đại dịch cúm A (H1N1), MERS-CoV, Ebola, gần đây nhất là đại dịch COVID-19, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người cũng như tác động lớn đến kinh tế, xã hội của các quốc gia. Trong đó, khoảng 70% các bệnh truyền nhiễm là các bệnh lây truyền từ động vật sang người.

Trong các bệnh lây truyền từ động vật sang người, cúm gia cầm và bệnh dại thuộc 5 bệnh truyền nhiễm ưu tiên theo Thông tư Liên tịch số 16/TTLT-BYT-BNNPTNT-2013. Với cúm A (H5N1), sau 8 năm kể từ năm 2014 không ghi nhận ca mắc mới, trong tháng 8/2022 và tháng 3/2024 ghi nhận thêm 2 trường hợp mắc mới, trong đó, có 1 trường hợp tử vong. Đối với bệnh dại, đây là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm gây dịch có số tử vong trên người cao. Thời gian qua, tình hình bệnh dại tại Việt Nam diễn biến phức tạp, từ đầu năm 2024 đến nay, số ca mắc tiếp tục gia tăng đột biến với 27 trường hợp tử vong do dại, tăng 16 ca so với cùng kỳ năm ngoái (khoảng 170%).

Phó Chủ tịch UBND tỉnh H’Yim Kđoh chủ trì tại điểm cầu Đắk Lắk

Với nguồn bệnh lây truyền từ động vật, việc kiểm soát nguồn lây khó khăn, công tác phòng, chống và kiểm soát các bệnh lây truyền từ động vật sang người không chỉ dựa vào nỗ lực đơn lẻ của ngành y tế hoặc ngành thú y mà cần sự phối hợp liên ngành một cách chủ động, chặt chẽ, thường xuyên; đồng thời cần sự vào cuộc tích cực của chính quyền địa phương các cấp, các bộ, ban ngành liên quan và đặc biệt là sự tham gia chủ động của người dân, cộng đồng.

Trong thời gian qua, ngành y tế và ngành thú y có sự phối hợp lâu dài, chặt chẽ và đạt được một số thành tích nhất định. Năm 2013, 2 ngành phối hợp xây dựng và tổ chức thực hiện Thông tư Liên tịch số 16/TTLT-BYT-BNNPTNT-2013; đồng chủ trì Khung Đối tác Một sức khỏe, phối hợp xây dựng và triển khai kế hoạch chiến lược quốc gia về Một sức khỏe từ năm 2016 đến nay, tập trung vào phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người; xây dựng và triển khai Chương trình quốc gia phòng, chống dịch bệnh dại, giai đoạn 2022 - 2030.

Tại hội nghị, các đơn vị tập trung thảo luận về tình hình dịch bệnh lây truyền từ động vật sang người tại địa phương, những khó khăn, tồn tại, thách thức; chia sẻ những bài học kinh nghiệm và đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người năm 2024.

Bộ Y tế và Bộ NN&PTNT nhận định trong thời gian tới nguy cơ các ổ dịch bệnh lây truyền từ động vật sang người vẫn tiếp tục xảy ra. Tại hội nghị, các đơn vị từ Trung ương và địa phương chia sẻ về tình hình dịch bệnh, những khó khăn, thách thức cũng như các bài học kinh nghiệm và giải pháp nhằm tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người năm 2024, chủ động triển khai các biện pháp khống chế dịch bệnh.

Bộ Y tế và Bộ NN&PTNT kiến nghị UBND các tỉnh, thành phố chỉ đạo các đơn vị, địa phương triển khai đầy đủ các biện pháp phòng chống dịch theo ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Y tế, Bộ NN&PTNT; đồng thời chỉ đạo chính quyền địa phương huy động nguồn lực, sự tham gia của các ban, ngành, đoàn thể, các tổ chức chính trị xã hội đối với công tác phòng, chống dịch bệnh truyền nhiễm, quan tâm đến các bệnh lây truyền từ động vật sang người; trong đó quan tâm bố trí kinh phí, nguồn nhân lực cho việc triển khai các hoạt động phòng, chống dịch nhằm bảo vệ sức khỏe người dân, bảo vệ đàn vật nuôi, đảm bảo nguồn cung thực phẩm gia cầm an toàn, góp phần bảo đảm an sinh xã hội và đẩy mạnh xuất khẩu gia cầm và sản phẩm gia cầm.

Kết luận hội nghị, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến đề nghị các tỉnh, Thành phố chỉ đạo các đơn vị, địa phương triển khai đầy đủ các biện pháp phòng chống dịch theo ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Y tế, Bộ NN&PTNT; huy động nguồn lực, sự tham gia của các ban, ngành, đoàn thể, các tổ chức chính trị - xã hội đối với công tác phòng, chống dịch bệnh truyền nhiễm, bệnh lây truyền từ động vật sang người; quan tâm bố trí kinh phí, nguồn nhân lực cho việc triển khai các hoạt động phòng, chống dịch nhằm bảo vệ sức khỏe người dân, bảo vệ đàn vật nuôi, đảm bảo nguồn cung thực phẩm gia cầm an toàn, góp phần bảo đảm an sinh xã hội, đẩy mạnh xuất khẩu gia cầm và sản phẩm gia cầm.

Tham luận tại hội nghị, lãnh đạo Sở Y tế tỉnh Đắk Lắk cho biết, giai đoạn 2019 - 2023, trung bình mỗi năm trên địa bàn tỉnh có 5 ca tử vong và khoảng 6.000 người bị chó, mèo cắn phải đi điều trị dự phòng. Chỉ riêng trong các tháng đầu năm 2024, toàn tỉnh đã ghi nhận 04 trường hợp tử vong do bệnh dại; đồng thời đã tiêu hủy 10 con chó mắc và nghi mắc bệnh Dại.  

Lãnh đạo Sở Y tế tham gia ý kiến tại điểm cầu Đắk Lắk

Bệnh cúm gia cầm, từ năm 2023 đến nay trên địa bàn không ghi nhận ổ dịch Cúm gia cầm.  Bệnh liên cầu lợn ở người ghi nhận 03 trường hợp vào năm 2023, trong năm 2024 chưa ghi nhận ca bệnh.

Tỷ lệ tiêm phòng vắc-xin Dại cho chó, mèo thấp đạt rất thấp, hàng năm chỉ đạt được khoảng từ 28,95% đến 37.71% so với tổng đàn chó, mèo của toàn tỉnh (trong khi kế hoạch đề ra là 70%).

UBND tỉnh đã ban hành các văn bản chỉ đạo quyết liệt công tác phòng chống dịch bệnh nói chung và phòng chống bệnh dại trên địa bàn. Tuy nhiên, tỉnh Đắk Lắk có địa bàn rộng, địa hình phức tạp, lực lượng làm công tác thú y mỏng, chính sách hỗ trợ cho mạng lưới thú y cơ sở quá thấp, không có bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội, do đó việc giám sát phát hiện bệnh và triển khai công tác phòng, chống dịch bệnh gặp nhiều khó khăn, trong khi đó bệnh Cúm gia cầm và Dại chó, mèo là những bệnh nguy hiểm, khả năng phơi nhiễm do tiếp xúc với động vật mắc bệnh của lực lượng thực hiện công tác này rất cao.

Theo nhận định các đơn vị chức năng, trong thời gian tới, tình hình bệnh dại trên địa bàn tỉnh có chiều hướng diễn biến phức tạp do thời tiết đang trong giai đoạn nắng nóng cao điểm, phù hợp cho sự phát triển của vi-rút dại trên động vật; số người phơi nhiễm với vi-rút dại đang có nguy cơ tăng cao, đa số là những người ở vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện kinh tế còn gặp nhiều khó khăn không có điều kiện đi tiêm vắc-xin phòng bệnh dại.

UBND tỉnh chỉ đạo ngành chức năng, địa phương tập trung một số giải pháp như: Triển khai các giải pháp đồng bộ giữa hai ngành Y tế và Nông nghiệp, trong đó mấu chốt của việc giảm tỷ lệ các bệnh trên động vật lây qua người là tổ chức tốt việc tiêm phòng vắc-xin cho động vật và vắc-xin phòng bệnh cho người. Thực hiện tốt công tác lấy mẫu giám sát vi-rút cúm gia cầm và bệnh dại trên địa bàn nhằm phát hiện và xử lý sớm các trường hợp nhiễm bệnh.

Tăng cường công tác truyền thông nâng cao nhận thức của người dân về các bệnh lây truyền từ động vật sang người, hướng dẫn người dân thay đổi các thói quen vệ sinh nhằm hạn chế nhiễm bệnh như ăn chính uống sôi, hạn chế các món ăn sống (như tiết canh gây bệnh Liên cầu lợn), chủ động tiêm ngừa vắc-xin khi bị chó mèo cắn...