Sáng 23/4, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam phối hợp với Liên minh Hợp tác xã (HTX) Việt Nam tổ chức Hội thảo trực tuyến Giải pháp tháo gỡ vướng mắc trong tiếp cận vốn tín dụng đối với khu vực kinh tế tập thể (KTTT).

Các đồng chí: Cao Xuân Thu Vân, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam, Phó trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về kinh tế tập thể; Đào Minh Tú, Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Ủy viên Ban Chỉ đạo quốc gia về kinh tế tập thể chủ trì hội thảo.

Tham dự chủ trì hội thảo điểm cầu Đắk Lắk có ông Huỳnh Bài –Chủ tịch Liên Minh Hợp tác xã Việt Nam; ông Nguyễn Hữu Phúc –Phó Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Đắk Lắk.

Lãnh đạo Liên Minh Hợp tác xã Việt Nam phát biểu khai mạc

Những năm qua, khu vực kinh tế tập thể có những bước phát triển cả về số lượng và chất lượng. Tính đến hết năm 2023, cả nước có 30.698 HTX, 137 Liên hiệp HTX và 71.500 tổ hợp tác. Số HTX thành lập mới năm 2023 là 2.986 HTX, bình quân đạt 250 HTX thành lập mới/tháng. Tuy nhiên, một bộ phận lớn HTX có quy mô nhỏ, vốn ít, năng lực quản trị còn yếu.

Phát biểu tại hội thảo, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Cao Xuân Thu Vân cho biết, một trong những khó khăn lớn nhất của HTX hiện nay là vấn đề vốn. Theo thống kê của Liên minh HTX Việt Nam, 10% HTX được vay vốn từ Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX. Số liệu khảo sát trên 300 HTX thì đến 80% HTX phải vay ở thị trường phi chính sách và hệ thống tín dụng đen với lãi suất cao, thời gian ngắn, chủ yếu phục vụ cho việc đáo nợ, chờ vốn tín dụng.

Vì vậy, để nâng cao hiệu quả hoạt động của khu vực kinh tế tập thể, HTX, vốn tín dụng được xem là yếu tố quyết định. Do đó, cần hoàn thiện hệ thống chính sách cũng như tìm ra giải pháp tháo gỡ về nguồn vốn cho HTX.

Tại hội thảo, các nhà khoa học, nhà quản lý, các chuyên gia đã tập trung thảo luận, giải quyết 3 nhóm vấn đề, gồm đánh giá một cách toàn diện về thực trạng tiếp cận vốn tín dụng của khu vực kinh tế tập thể; phân tích khó khăn, vướng mắc, bất cập và nguyên nhân trong tiếp cận vốn tín dụng của khu vực kinh tế tập thể. Từ đó đề xuất các giải pháp để khơi thông nguồn vốn tín dụng, tháo gỡ vướng mắc trong tiếp cận vốn tín dụng cho phát triển kinh tế tập thể trên cả nước.

Các đại biểu tham gia tại điểm cầu Đắk Lắk

Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Đào Minh Tú cho biết, trong thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước sẽ chỉ đạo các tổ chức tín dụng tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, HTX và người dân tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng. Đồng thời, nghiên cứu, triển khai các sản phẩm tín dụng phù hợp với đặc thù của KTTT, HTX; tăng cường kết nối để tháo gỡ khó khăn trong vay vốn.

Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục hoàn thiện các cơ chế, chính sách tín dụng tạo điều kiện thuận lợi cho vay nói chung và HTX nói riêng như: Khảo sát, đánh giá, tổng kết Nghị định số 55/2015/NĐ-CP về chính sách tín dụng phát triển nông nghiệp, nông thôn để đề xuất sửa đổi bổ sung các quy định tạo thuận lợi tăng cường tiếp cận tín dụng của người dân, doanh nghiệp, HTX…

Các điểm cầu tham dự cuộc họp

Tại Đắk Lắk, luỹ kế đến hết năm 2023 có 783 HTX, 05 Liên hiệp Hợp tác xã và 419 Tổ hợp tác đăng ký hoạt động, đứng đầu khu vực Tây Nguyên về số lượng HTX. Số thành viên HTX khoảng 71.000 thành viên; thành viên Tổ hợp tác khoảng 7.590 thành viên; tổng số lao động thường xuyên khoảng 23.000 người. Doanh thu bình quân đạt khoảng 2.500 triệu đồng/năm/HTX, lợi nhuận bình quân khoảng 300 triệu đồng/năm; thu nhập bình quân thành viên/người lao động khu vực HTX khoảng 60 triệu đồng/năm/HTX; Tổ hợp tác đạt khoảng 50 triệu đồng/năm.

Hợp tác xã tỉnh Đắk Lắk giới thiệu sản phẩm

Ngân sách địa phương bố trí 50 tỷ đồng để triển khai 08 nội dung hỗ trợ KTTT giai đoạn 2021-2025 gồm: Hỗ trợ thành lập mới, củng cố tổ chức KTTT, HTX; hỗ trợ xây dựng mô hình THT, HTX tiên tiến điển hình; hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực;  hỗ trợ xúc tiến thương mại mở rộng thị trường; hỗ trợ xây dựng thương hiệu, nhãn hiệu, xuất xứ hàng hóa, ứng dụng khoa học, kỹ thuật và công nghệ mới; hỗ trợ đưa lao động trẻ về làm việc tại khu vực KTTT; chính sách miễn giảm tiền thuê đất, khoanh nợ, xóa nợ tiền thuế; hỗ trợ cơ sở hạ tầng, chế biến sản phẩm.

Kết quả, doanh số cho vay lũy kế trong năm 2023 tại các Tổ chức tín dụng trên địa bàn đối với các HTX, liên hiệp HTX, tổ hợp tác đạt 183,88 tỷ đồng với 87 HTX, tổ hợp tác còn dư nợ.

Theo đánh giá cơ quan chức năng, tuy số lượng HTX của tỉnh hiện đứng đầu khu vực Tây Nguyên, song phát triển chưa thật bền vững, quy mô của HTX nhỏ, khả năng cạnh tranh và sự chống chịu còn thấp. Số lượng HTX nông nghiệp chiếm tỷ lệ lớn nhưng chủ yếu chỉ cung ứng dịch vụ đầu vào, khâu chế biến sâu và tiêu thụ sản phẩm còn yếu. Nguồn lực để thực hiện các chính sách hỗ trợ còn hạn chế, đặc biệt là nguồn ngân sách Trung ương không đáp ứng được nhu cầu để thực hiện các chính sách đã đề ra. Việc vay vốn ưu đãi của các HTX, liên hiệp HTX, tổ hợp tác tại các Ngân hàng thương mại, tổ chức tín dụng còn khó khăn, thủ tục hồ sơ cho vay vốn còn rườm rà,… Khu vực KTTT hiện rất khó tiếp cận chính sách về đất đai nên hầu hết không có tài sản thế chấp để đáp ứng điều kiện vay vốn của Ngân hàng thương mại.

Tỉnh Đắk Lắk kiến nghị, sớm ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành các chính sách hỗ trợ khu vực KTTT, HTX theo quy định của Luật Hợp tác xã năm 2023; Ban hành các Chương trình, chính sách đặc thù về hỗ trợ phát triển KTTT, HTX nông nghiệp vùng Tây Nguyên, ưu tiên bố trí đủ nguồn lực triển khai thực hiện các chính sách hỗ trợ; Sớm ban hành chính sách ưu tiên về tín dụng cho các HTX vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, HTX thuộc lĩnh vực nông nghiệp, tạo điều kiện mở rộng kênh tín dụng và tăng khả năng tiếp cận các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng của khu vực KTTT...