Đặc sắc nghi lễ cúng sức khỏe cho Voi tại huyện Lắk. - Tin tức các sở, ban, ngành

Đặc sắc nghi lễ cúng sức khỏe cho Voi tại huyện Lắk. (13/03/2023, 14:56)

Ngày 12/3, UBND huyện Lắk tổ chức phục dựng Nghi lễ cúng sức khỏe cho voi (wăt săk ruch) tại gia đình ông Y Chal Je (Buôn Lê, thị trấn Liên Sơn). Đây là hoạt động văn hóa chào mừng Lễ hội Cà phê Buôn Ma Thuột lần thứ 8 năm 2023.

Các nài voi tập hợp trước giờ làm lễ cúng.

Lễ cúng được thực hiện bởi thầy cúng và cúng cho 14 chú voi trên địa bàn huyện Lắk cùng với các nài voi, nghệ nhân và dân làng tham gia nghi lễ.

Trong sinh hoạt hằng ngày, voi là người bạn cũng là người thân trong gia đình, voi luôn giúp đỡ, thay thế con người gánh vác những phần việc nặng nhọc. Mặt khác, trong những ngày hội, Voi không chỉ là niềm tự hào của gia đình mà còn là niềm tự hào của cả cộng đồng, vì thế, sức khỏe của Voi rất quan trọng, là do yang ban cho, chính vì vậy, việc cúng sức khỏe cho Voi rất được người dân coi trọng.

Thầy cúng chuẩn bị nghi lễ cúng Sức khỏe cho voi.

Trong lễ cúng Sức khỏe cho voi, thầy cúng được mời phải là thầy cúng giỏi, có uy tín và am hiểu tập tục của buôn làng.

Thầy cúng cùng với các nài voi trong buôn đến nhà chủ voi chuẩn bị lễ vật, cùng ăn và uống rượu với gia đình. Lễ cúng được coi là sang trọng và tươm tất khi gia chủ làm trâu ăn mừng, bình thường là heo, nếu không cũng phải là gà…tùy thuộc vào gia cảnh của chủ voi. Các lễ vật bắt buộc đi kèm là rượu cần ít nhất là 03 ché rượu, xôi, tiết lợn và một số lễ vật khác.

Nghệ nhân, voi, nài voi, cộng đồng dân làng tham gia lễ cúng (khoảng 9 nghệ nhân,01 thầy cúng, 01 người phụ cúng, 7 nghệ nhân đánh chiêng; 14 con voi, 14 nài voi, 6 người phụ làm các lễ vật: heo, gà, nấu nướng….)

Các lễ vật được bày trên một cái mâm đặt phía trước cửa nhà sàn, thầy cúng và phụ cúng đừng trên nhà sàn, 14 nài voi điều khiển 14 chú voi xếp thành hàng ngang phía trước nhà sàn, đối diện với thầy cúng.

Bắt đầu lễ cúng, đội cồng chiêng diễn tấu bài chiêng Gông gọi yang về chứng kiến ban cho sức khỏe, mưa thuận giò hóa… Tiếp theo thầy cúng đọc lời khấn,

Nghi thức cúng lần 1-Lời thầy cúng có ý nghĩa như sau: "Ơ Yang ơi, yang voi, yang đất, yang trời, giàng núi hãy về đầy chứng giám nghi lễ cúng sức khỏe cho voi, mong yang cho Voi nhiều sức khỏe để gánh vác công việc cho buôn làng…."

Nghi thức cúng lần 2-Sau khi thầy cúng khấn gọi mời yàng về chúng giám xong từng chú Voi sẽ được nài voi điều khiển tiến lại gần thầy cúng - thầy cúng sẽ đặt đầu heo, gạo, bôi tiết, tưới rượu lên đầu Voi vừa làm vừa đọc lời khấn, thứ tự theo độ tuổi của Voi (Voi lớn trước, Voi nhỏ sau). Cầu mong cho voi luôn được khỏe mạnh, ngoan ngoãn, biết hợp tác, giúp đỡ chủ nhà trong những công việc quan trọng.

Thầy cúng và các nài voi thực hiện nghi lễ cúng.

Nghi thức cúng lần 3- sau khi thực hiện nghi thức cúng sức khỏe cho voi xong, thầy cúng sẽ lấy 01 phần thức ăn trong lễ vật cúng đút cho các nài voi ăn và khấn với ý nghĩa: cầu mong cho các nài voi có sức khỏe để chăm sóc voi và dặn dò các nài voi, hãy chăm sóc và bảo vệ đàn voi, xem voi như một thành viên trong gia đình.

Kết thúc lễ cúng, mâm cơm được chế biến từ các lễ vật trong lễ cúng heo, gà…được dọn ra mời khách, giao lưu mời rượu giữa buôn làng, họ hàng và các vị khách tham gia Nghi lễ.

Kim Bảo